پاک سازی رنگ ها از استودان های پشت کوه نقش رستم

جمعه 7 اردیبهشت 1403





پاک سازی رنگ ها از استودان های پشت کوه نقش رستم



 

 

 

 

 

 

 

 

 

تارنمای فرهنگی مهرگان – گروه میراث فرهنگی – سیاوُش آریا*

 

رنگ ها و یادگاری نویسی هایی که در چند سال گذشته در پایین و پیرامون مجموعه اُستودان های نامیده شده به شاهزاده اسماعیل مَرودشت نگاشته شده بود، رَخت بر بسته و پاک شد.

به گزارش تارنمای فرهنگی مهرگان، اُستودان ها جایگاهی برای نگهداری استخوان مردگان در آیین مَزدایی (زرتشت) بوده که پس از انجام آیین های ویژۀ پاک سازی (تطهیر) به انگیزۀ پاسداشت چهار آخشیج (عنصر) آب، باد، خاک و آتش نزد آنان، در دل صخره و کوه ها و سنگ های ایستادۀ بزرگ می تراشیدند. در واقع ایرانیان باستان برای آلوده نشدن این چهار آخشیج با رویکرد حفظ آن ها که نزد آنان بسیار ارزشمند بوده است، استخوان های درگذشتگان خویش را در اُستودان یا استخوان دان جای می دادند. امروزه گوردَخمه ها و اُستودان ها از این روی دارای ارزش هستند که ما را با شرایط اجتماعی، زیست و تاریخی آن روزگار و منطقه آشنا می کنند. همچنین این یادمان های تاریخی – فرهنگی نزد کارشناسان جایگاه ویژه ای داشته و برای مطالعه و پژوهش های آنان بسیار سودمند است.

مجموعه اُستودان هایی که در پشت کوه نقش رستم (جایی که یادمان های باستانی نقش رستم تراشیده شده) جای گرفته، امروزه به اُستودان های شاهزاده اسماعیل نامدار شده است. برخی از این اُستودان ها دارای نبشته های پهلوی ساسانی بوده که همین ارزش آنان را دو چندان می کند. از همین روی نگهداری و پاسداری از این میراث گذشتگان اَمری بایسته (ضروری) به شمار می آید و حفاظت از آن ها بر دوش همۀ مردم، نهادها و اُرگان های دولتی است. از سویی دیگر، در سال های گذشته برخی از افراد سودجو و ناآگاه در پایین و پیرامون این مجموعۀ ساسانی یادگاری نویسی کرده و رنگ پاشیده بودند و چهرۀ زشت و زننده ای را به یادگار گذاشته و به آن ها آسیب رسانیده بودند. با پیگیری های پیوستۀ نگارنده در دو سال گذشته و آگاهی رسانی به مدیران میراث فرهنگی استان و همچنین ارزشمندی این مجموعۀ ساسانی، به تازگی سازمان میراث فرهنگی در گامی شایسته رنگ ها و یادگاری نویسی ها را پاک کرده است. در همین زمینه مدیر پایگاه جهانی پارسه (تخت جمشید) و نقش رستم به تارنمای فرهنگی مهرگان گفت : « این مجموعۀ ساسانی از ارزش فراوانی برخوردار بوده و به ثبت ملی نیز رسیده است. از همین روی ما باید از آنان به گونۀ شایسته ای پاسداری و نگهداری کنیم تا برای آیندگان برجای بمانند».

مسعود رضایی منفرد در دنبالۀ سخنانش افزود : « در راستای پاسداری و نگهداری از مجموعه اُستودان های ساسانی که در پشت کوه نقش رستم جای گرفته است، برنامه ریزی هایی انجام شد که به گونۀ نمودار (چارت) حفاظتی در دستور کار جای گرفت و به آگاهی بخشدار منطقه رسانیده شد. سپس با هماهنگی های انجام گرفته و آگاهی رسانی به دیگر نهادها و اُرگان ها، میراث فرهنگی برای پاک سازی رنگ ها و یادگاری نویسی ها و زِ دودن چهرۀ زشت این مجموعه با کارهای مرمتی دست به کار شد و این مجموعه را به حالت گذشته بازگرداند و پاک سازی کرد. با این همه، ما امیدواریم که همۀ مردم و نهادها و سازمان های دولتی با میراث فرهنگی همکاری کنند و هر کس خود پاسدار و نگاه بان یادمان های تاریخی و ملی که یادگار نیاکان مان بوده، باشد. تا بتوانیم این میراث گذشتگان را به بهترین روش نگهداری کنیم».

 

نگاره زمستان 1393

 

نگاره بهار 1395

 

یادگاری نویسی هایی که در گذشته انجام شده بوده است

 

 

 

کتیبه استودان که در زمستان سال 93 شکسته شده بود و ما آنرا به مدیران میراث گزارش داده بودیم

 

استودانی که دارای کتیبه بوده و از ارزش فراوانی نزد کارشناسان برخوردار است

 

 

نوشته مرتبط :

       یک سنگ نبشتۀ ساسانی با پُتک ویران شد

 

 

*پژوهشگر تاریخ و فرهنگ ایران راهنمای گردشگری خبرنگار آزاد کُنشگر میراث فرهنگی، گردشگری و زیست بوم دبیر انجمن مهرگان



1395/04/18
بازدید : 2268


دیدگاه ها

دیدگاه خود را بنویسید