همایش «هزارشاعرپارسی گوی» درشیراز برگزار شد

تارنمای فرهنگی مهرگان – گروه ادبیات – سیاوُش آریا*

همایش «هزار شاعر پارسی گوی» با باشَندگیِ (حضور) فرهیختگان، نویسندگان و دوست داران ادب پارسی و 32 تَن از چکامه سُرایان (شاعران) شهری و استانی 17 مهرماه در ساعت 18 و 30 دقیقه به وسیلۀ ادارۀ کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان در شیراز و تالار حافظ برگزار شد.

به گزارش تارنمای فرهنگی مهرگان، همایش «هزار شاعر پارسی گوی» به انگیزۀ 20 مهر، بزرگ داشت حافظ و با نام دهۀ فرهنگ برگزار شد. در این برنامه سه گروه گوناگون از چکامه سُرایان شهرهای استان با رهبری یکی از استادان شیرازی در این رشته به سروده خوانی پرداختند. در آغاز این همایش مدیر کل وزارت فرهنگ و ارشاد استان در سخنانی کوتاه به جایگاه والای حافظ شیرازی در ایران و جهان پرداخت. سپس سخن سرای پارسی گوی ایرانی، میرجلال الدین کزازی در سخنانی استوار به جایگاه ادب و فرهنگ ایرانی پرداخت. دکتر کزازی با شادباش جشن بزرگ مهرگان  و ماه مهر سخنان خود را آغاز کرد. این شاه نامه شناس در دنبالۀ سخنانش گفت : « مردم پارس را این نازش و سرافرازش بزرگ بَسنده (کافی) است که نام پارس با نام گرامی و سِپَند (مقدس) ایران پیوند گرفته است. ایران زمین را دیری است که ایرانیان و جهانیان پارس می نامند.، پارس برابر افتاده است با ایران. به همان سان که زبان ایرانی را زبان پارسی می گوییم و می گویند. شیراز بیشۀ شیران راز بوده است در درازنای تاریخ . از آن میان، این سرزمین مهر سرزمین سخن پارسی نیز هست. زیرا که تنی چند از سالاران سِتُرگ این سخن از این بوم برخاسته اند».

نویسندۀ دفتر نامه باستان افزود : « من در این گفتار بدان سان که بر نهاده شده است، نگاهی پدیدار شناسانه خواهم افکند به پهنۀ ادب در ایران زمین. ایران ما در درازنای تاریخ خود همواره سرزمین سِپندِ سُرود و سَرواد (شعر) و سخن بوده است. ما بدان می نازیم، سر برمی افرازیم که نخستین سرودۀ آیینی جهان در ایران در پیوسته آمده است.. گاهان زرتشت که رازگویی های اوست با خدای وی اهورامزدا، کهن ترین بخش اوستا است. گاهی کسانی از سر خامی، ناکامی، بی سرانجامی بر آن می روند که در ایران باستان نوشتن، سرودن، چندان رَوایی و کاربرد نداشته است. این سخن بی گمان سخنی است بی پایه. شهریاران هخامنشی دبیرۀ (خط) کهن سنگ نوشته ها را سامانی نو بخشیده اند.، کارایی و رَسایی افزون تر داده اند. نمونه هایی از ادب باستانی ایران از گزند گران روزگار به دور و برکنار مانده است و به دست ما رسیده است. اوستا خود نمونه ای است بَرین و گوهرین. تاریخ نگاران نوشته اند هنگامی که اسکندرِ بِنَفرینِ گُجسته به پارس تاخت بر نوشته ای از اوستا را یافت که بر 12 هزار پاره پوست گاو نوشته شده بود. فرمان داد بخش های دانشورانۀ آن را به زبان یونانی برگردانند و بخش های دیگر را در آتش بسوزند. یکی از بُنیادین ترین آبشخورهای فرهنگ باخترینه (غرب) این بخش هاست».

این استاد دانشگاه و ادب پارسی در بخش دیگری از سخنانش گفت : « شاه کارهایی که در سده های نخستین ادب پارسی پدید آمده اند همه برگرفته از آبشخورهای پیشین است. اگر ایرانیان با دبیره با سُرایش با نوشتن بیگانه بودند شاه نامه چگونه پدید می توانست آمد و ده ها شاهکار دیگر از این دست. آیا می توان بر آن بود که شعر شکوفای پارسی به یک باره از شورِ بومی تَفته بِرویَد و برآید؟ آیا براستی آغاز سخن پارسی آن سروده های مردمی است که کودکان در کوی و بَرزن بر زبان می رانده اند؟ مگر نه این است که کارنامه اردشیر بابکان به پهلوی ساسانی و یا یادگار زریری به پهلوی اشکانی سروده شده است. یا چکامۀ شِگَرف درخت آسوریک که چکامه ای است نُمادین، در آن بزی با خرما بُنی در چالش و چند و چون است. هر یک از این دو هَماورد می کوشد که بر دیگری چیرگی بیابد. بز نماد شیوه ای از زندگانی ایرانی است، شیوۀ دام پروری که بر کوچ ، بنیاد گرفته است. خرما بُن، نماد شیوه ای دیگر از زندگانی ایرانی ست..کشاورزی که بایستۀ آن ماندن در دهی، شهری، سرزمینی است. اگر سخن در پیوسته، پندارینه، پیشینه ای دیرینه نمی داشت، چگونه سروده ای نمادین در آن پدید می توانست آمد. بُرهانی دیگر بیاورم بُراه، در دیرینگی سخن در ایران زمین. «هِرمیپ» کتاب دار کتاب خانۀ شگفت انگیز اسکندریه بوده است، مردی فرهیخته، دانشور که خود کتابی نوشته بوده است دربارۀ مُغان ایرانی. او در نوشته های خود آشکارا آورده است که در کتاب خانۀ اسکندریه، چهار کرور (دو میلیون) رَج (سطر) از نوشته های زرتشت جای داشته است. شاید خواست او از زرتشت آن وَخشور باستانی نیست. مغان، فرزانگان، دانشوران، نویسندگان، سخنورانِ ایران کهن را بدین نام، نامیده باشد. مردمی که با دبیره با نوشتن با فرهنگ با اندیشه با سرود بیگانه اند، چگونه می توانند گنجینه ای چُنین گران سنگ را در یکی از کتاب خانه های بزرگ جهان پدید آورند. اگر سخن پارسی شکرین است، شیواست، وَرجاوند است، اگر مایۀ شگفتی جهانیان می شود از آن است که دنبالۀ سخن و فرهنگ ایرانی در روزگاران کهن بوده است».

دکتر کزازی در بخش های دیگری از سخنان خود از ادب پارسی در روزگار سپسین یاد کرد و ویژگی ها و توانایی های ادب پارسی را از رودکی تا حافظ برشمرد.

*پژوهشگر تاریخ و فرهنگ ایران – راهنمای گردشگری – کُنشگرمیراث فرهنگی،گردشگری و زیست بوم – دبیرانجمن مهرگان