انجمن مهرگان، جشن مهرگان را پاس داشت

تارنمای فرهنگی مهرگان – گروه جشن های ایرانی

انجمن مهرگان شیراز همانند سال های گذشته جشن مهرگان را برگذار کرد. در این برنامه افزون بر جشن مهرگان دربارۀ زیست بوم و راه کارهای پاس داری از آن سخنانی به میان آورده شد. همایش مهرگان در پسین آدینه (جمعه) 10مهرماه برپا شد.

به گزارش تارنمای فرهنگی مهرگان، شیرازی ها در برنامه ای شاد جشن مهرگان را برگذار کردند. در این همایش دربارۀ تاریخ درست برگذاری جشن مهرگان، ارزش برپایی جشن های ایرانی، آداب برگزاری آن و استورۀ کاوه سخنرانی شد.

 پرستو پرویزی، دکترای زبان های باستانی و استوره شناس، آغازگر برنامه بود. وی از استورۀ کاوه و بازتاب آن در شاه نامۀ فردوسی سخن گفت. دکتر پرویزی گفت : « کاوه را باید نُماد بیداری و آگاهی ایرانیان دانست که پس از فشارها و ستم و زور فراوان از سوی زهاک (آژی دهاک) به پا خواست و مردم را در برابر او شوراند. اگر کاوه در این نبردگاه نبود، روشن نیست که چه سرنوشتی برای ایرانیان رقم می خورد. همچنین کاوه، از پیش بَند چرمی خود، درفش کاویانی را با هم یاری و هم کاری فریدون، شاه پیشدادی درست کرد که بیشتر پژوهش گران و شاه نامه شناسان، این درفش (پرچم) را نخستین درفش گزینش (انتخاب) شده از سوی مردم در جهان می دانند. از درفش کاویانی نیز در روزگار شهریاری ساسانی بهره برده شده است».

این استوره شناس در بخش دیگری از سخنانش دربارۀ  نقش بانوان در فرهنگ ایرانی گفت. وی با یادآوری جایگاه والای بانوان در فرهنگ ایرانی، آنان را همتای مردان دانست و نیکویی زنان ایرانی را ستود. سپس دربارۀ فرانک، مهم ترین شخصیت زن شاه نامه در استورۀ فریدون – زهاک برای مهمانان سخنانی را بازگو کرد.

سیاوُش آریا، پژوهش گر تاریخ و فرهنگ ایران نیز در دنبالۀ برنامه دربارۀ تاریخ درست برگذاری جشن مهرگان و به گونۀ کلی جشن های ایرانی سخنانی را به میان آورد. وی گفت : « کامل ترین و بهترین گاه شمار (تقویم) در جهان را باید گاه شمار باستانی ایرانیان که ما آن را با نام گاه شمار مَزدایی می شناسیم، شمرد. در این گاه شماری، سی روز ماه هر کدام نام ویژه ای دارد که هر زمان نام روز و ماه با هم برابر شود، این روز را جشن می گرفتند. همانند فروردین روز از فروردین ماه یا اِسپند روز از اِسپند ماه و ... افزون بر 12 جشن ماهیانه، جشن های بی شمار دیگری هم وجود داشته که برخی از آن ها به فراموشی سپرده شده، ولی شماری از این جشن ها هنوز برپا و برجای است، همانند جشن سده که در بهمن ماه برگذار می شود. چیزی که نیاز به یادآوری است تاریخ درست و دقیق این جشن ها است که هم اکنون هم میهنان زرتشتی به آن پایبند بوده و آن را تا به امروز پاس داری کرده اند که جای سپاس داری (قدردانی) و سپاس گذاری دارد. همان گونه که در دفتر گران بهای آثار الباقیه از ابوریحان بیرونی برجای مانده، جشن های ایرانی پس از روزگار برافتادن ساسانیان در میان ایرانیان با توجه به شرایط زمانی و مکانی با اندکی دگرگونی در جای جای این سرزمین برگذار می شده است. از سویی دیگر، تاریخ برگذاری جشن ها تا سال 1304 در زمان پهلوی یکم به همان سان برگذار می شده است و از این تاریخ و با دگرگونی در گاه شمار باستانی و افزوده شدن یک روز به ماه های سال در دو فصل بهار و تابستان (31 روزه شدن آن ها)، در تاریخ جشن ها دگرگونی پدید آمد. از همین روی شایسته، درست و بایسته (ضروری) است که با گاه شمار کنونی و دگرگونی پدیدار شده، زمان و تاریخ آن را ارج نهاده و برپای داریم».

دبیر انجمن مهرگان در بخش دیگری از سخنانش از خوان مهرگانی و خُنیا (موسیقی) در جشن مهرگان و دیگر جشن های ایرانی یاد کرد و جوهرۀ جشن ها را ستایش پروردگار جان و خرد دانست. این کُنشگر (فعال) میراث فرهنگی و گردش گری در پایان به بایستگی برپایی همۀ جشن های ایرانی در میان مردم و آوردن آن ها به درون خانه ها که میراث نیاکان خردمند ما بوده، پافشاری کرد.

خُنیاگری سنتی با نوازندگی حاصل و هادی قَره گِزلو و آوای خوش بانو فقیهی دیگر بخش این همایش بود که شور و شادی را به میان باشَندگان (حاضران) آورد.

سپس فَرنشین (رییس) انجمن مهرگان، هاشم ابراهیمی (آبتین) دربارۀ زیست بوم و دشواری های آن به سخنرانی پرداخت. وی با یادآوری کمبود آب و خشک سالی های چند سال گذشته، به بهره وری بهینه از آب پافشاری کرده و خواستار همکاری همۀ مردم در این زمینه شدند. ابراهیمی در بخش دیگری از سخنانش افزود : « به باور کارشناسان زیست بوم ما با یک چرخۀ خشک سالی 30 ساله رو به رو هستیم که هم اکنون در پایانِ گاه 10 سالۀ آن به سر می بریم. از همین روی بایسته است که از آب به درستی بهره برده و آن را بیهوده هَدر ندهیم».

شاه نامه خوانی کوچک ترین دختر نقال ایرانی از دیگر بخش های این برنامه بود که آفرین باد همگان را در پِی داشت و شور ویژه ای را در میان باشَندگان پدید آورد. یسنا آذری که از آن با نام گُردآفرید ایران یاد می کنند به شاه نامه خوانی یا همان نقالی پرداخت. گردآفرید ایران در این برنامه، داستان فَریدون در شاه نامه را به نمایش گذاشت.

تک نوازی تار بانو دانایی نیز از دیگر بخش های جشن مهرگان بود که مورد توجه مهمانان قرار گرفت. دیگر بخش برنامه نیز ترانه خوانی اهورا، نوجوان هنرمند بود که آفرین باد باشندگان را به دنبال داشت. پایان بخش همایش مهرگان، سرود ای ایران بود که بانو اِلناز با سنتور آن را نواخت.