برگذاری جشن مهرگان درشیراز

تارنمای فرهنگی مهرگان- گروه جشن های ایرانی- سیاوُش آریا*

شیرازی هادربرنامه ای شاد وگوناگون،جشن مهرگان راپاس داشتند.این همایش،پسین پنج شنبه،دهم مهرماه به کوشش انجمن مهرگان برگذارشد.دراین برنامه افزون برگرامی داشت مهرگان،ازدشواری هایی که ازیک ماه گذشته تاکنون برمیراث استان وکشوررفته،سخنانی بازگوشد.

پخش نماهنگ(کلیپ)مهرگان،سرودۀ هما ارژنگی،آغازگربرنامه بود.پس ازآن دبیرانجمن مهرگان(سیاوُش آریا)درسخنانی کوتاه دربارۀ چَم(معنای)مهر،چرایی برگذاری(برگزاری)آن درگذشته وارزش واهمیت برگذاری آن در هازمان(جامعه)امروز،نکاتی را بیان کرد.

وی به ارزشمندی وپیشینۀ این جشن پرداخته وآن را همسنگ وبرابربانوروزدانستندکه پیش ازآیین مَزدیَسنا(زرتشت)وجودداشته و ایرانیان آن را درجای جای این سرزمین کهن و سِتُرگ برپامی داشتند.

این پژوهشگرتاریخ وفرهنگ ایران دربخش دیگری ازسخنان خود به رخدادهایی که درروزمهرگان روی داده است پرداخت.ازتاج گذاری داریوش بزرگ هخامنشی درپاسارگادتا زاده شدن نخستین زن ومرد آریایی(به گونه نُمادین که مَشی ومَشیانه نام دارد)،ازاستورۀ فریدون و زهاک(ضحاک)تابرداشت محصولات کشاورزی.

این کُنشگر(فعال)میراث فرهنگی وگردشگری دربارۀ تاریخ برگزاری مهرگان درگذشته و امروز نیزنکاتی را برای باشَندگان(حاضران)بیان کرد.او گفت :«درگذشته ها و دردوران های بسیاردور،همان گونه که آغاز نوروز،یکم فروردین بوده جشن مهرگان هم دریکم مهرماه برگذارمی شده است.سپس تربه شوَند(دلیل)روی دادن استوره فریدون این تاریخ ازیکم به شانزدهم مهرماه باستانی دگرگون شده است.اما امروزه به شوَنددگرگونی ای که درسال 1304خورشیدی درگاهشمار(تقویم)رسمی کشور روی داده و شش ماه نخست سال 31 روزه شده است،این جشن از شانزدهم مهرماه باستانی به دهم مهرماه کنونی دگرگون شده است و بایسته(ضروری)است که همۀ ایرانیان در 10مهرکه ازدیدگاهشماری هم درست است این جشن رابرگذارکنند».

نوازندگی سنتور،الناز که با پوشش سنتی آمده بود، شورو شادی ویژه ای را به این همایش بخشید که با آفرین بادهای پِی درپی همراه بود نیز،دیگر بخش این همایش بود.

در بخش دیگری ازاین همایش، بانو« لیلی»دوچکامه(شعر)از سروده های خودرا برای باشندگان با شورو احساسی ویژه خواند،یکی درباره مهر ودیگری ازسروده های میهنی خود،که مورد استقبال قرارگرفت و باخواست مردم دوباره آن را بازخوانی کرد.

«بهروزآریانا» استاددانشگاه وپژوهشگرتاریخ وفرهنگ ایران نیزدرسخنانی کوتاه به ریشه یابی فلسفۀ مهرگان و فرهنگ کهن ایرانی و شوَندهای(دلایل)ماندگاری آن پرداخت.او درسخنان خودخواستارریزبینی و ژرف نگری جوانان امروز نسبت به تاریخ وفرهنگ گران مایۀ ایرانی شدو گفت،خویشکاری(وظیفه)هرکس است که به اندازۀ توان خودخوشه ای ازاین فرهنگ سترگ راچیده وتوشۀراه خودکند و نشانه هایی هرچنداندک وکوتاه برجای گذارد.

پرداختن به رویدادهایی که دریک ماه گذشته همچون توفان بر میراث رنجوراستان وکشورتاخته نیز، بخش دیگری از این همایش بودکه دبیرانجمن مهرگان درسخنانی کوتاه ازآن نام برد.ازخدشه دار شدن حریم درجه یک آرامگاه کورش درپاسارگادگرفته تا ویرانی بافت تاریخی و کهن شیراز.ازرعایت نشدن گستردگی 1200 هکتاری شوش برای ثبت جهانی تا دست اندازی های ریزودرشت و بی مهری ها به یادمان های نیاکانی.

برنامۀ خُنیاگری(موسیقی)سنتی که با هنرمندی حاصل و هادی قَرِه گِزلو اجراشددیگر بخش همایش مهرگان بود که هوای برنامه را دگرگون کرد.

واپسین(آخرین)بخش این برنامه،سخنرانی پرستو پرویزی،زبان شناس واستوره شناس بود که به استورۀکاوه و زهاک پرداخت.

 این استاددانشگاه وکارشناس ارشد فرهنگ وزبان های باستانی درسخنان خود بابررسی دفترهای کهن و متن های پهلوی و اسلامی و همچنین شاهنامه فردوسی، زندگی و رخداد زهاک وکاوه را بازگو کردو زهاک را نمادپلیدی و پَلشتی وتازی دانست که ستم های فراوانی را به ایرانیان رواداشت و سرانجام با روشنگری و شورش کاوۀآهنگر دوران سیاه ایرانیان به پایان رسیدو با به پادشاهی رسیدن فریدون،آشتی ودادو نیکویی درایران وجهان گسترده شد.

پخش سرود" ای ایران" پایان بخش این همایش بود.

الناز کوچولو که باهنرمندی خود هوای برنامه را دگرگون کرد

بانولیلی،چکامه سرا وکارشناس گردشگری

پرستوپرویزی،زبان شناس و استاددانشگاه

حاصل قَرِه گِزلو نوازنده تنبک و هادی قره گزلو،چکامه سرا ونوازنده

*پژوهشگرتاریخ وفرهنگ ایران-دبیرانجمن مهرگان-کُنشگر(فعال)میراث فرهنگی،گردشگری وزیست بوم