تعرض به عَرصه و حریمِ«نقش رستم»با ساخت میدان!

تعرض به عَرصه و حریمِ«نقش رستم»با ساخت میدان!

تعرض به عَرصه و حریمِ«نقش رستم»با ساخت میدان! تارنمای فرهنگی مهرگان-گروه میراث فرهنگی-سیاوُش آریا* پایگاه جهانی پارسه(تخت جمشید) در اقدامی غیرقانونی و خلاف ضابطه های میراث فرهنگی،ساخت میدان در کنار سنگ نگارۀ تاج ستانی اَردشیریکم ساسانی در محوطۀ باستانی«نقش رستم»از سوی ادارۀ راه و شهرسازی را بلامانع دانسته و طرح یاد شده را امضاء کرده است که در واقع،تیرخلاص به یادمان جهانی ایران است. به گزارش تارنمای فرهنگی مهرگان،"گل بود به سبزه نیز آراسته شد". این زبانزد(ضرب المثل)،درست گویای حال نَزار و رنجور و بی دفاع محوطۀ باستانی نامدار به«نقش رستم»در شهرستان مَرودَشت است. یادمانی بسیار اَرزشمند که دُردانۀ یادگارهای تاریخی و فرهنگی ایران به شمار می آید و نزد کارشناسان و پژوهشگران و به ویژه باستان شناسان از جایگاه ویژه ای برخوردار است. با این همه،در چندین ماه گذشته بر اثر ضعف شدید مدیریتی و تصمیم گیری های فردی،این محوطۀ باستانی یگانه مورد دست درازی های فراوانی در عَرصه و حریم آن،قرار گرفته است. از کَندن کف محوطۀ«نقش رستم»بدون داشتن طرح مصوب و تایید در شورای فنی و پروانه(مجوز)از پژوهشکدۀ باستان شناسی کشور به بهانه های دفع آب های سطحی تا دست درازی در حریم ممنوعه و درجه یک آن با ساخت و سازهای غیرقانونی و بدون پروانه در منطقۀ حاجی آباد،تنها بخشی از رخدادهای ناگوار و دست درازی به این یادگار بسیار اَرزشمند جهانی است. ساخت میدان در نزدیکی سنگ نگارۀ تاج ستانی اَردشیر در«نقش رستم»! اما در تازه ترین دست درازی ها به محوطۀ باستانی نامدار به«نقش رستم»بنا است است به زودی ساخت میدانی در نزدیکی و چندین متری سنگ نگارۀ تاج ستانی اَردشیریکم ساسانی و حریم ممنوعه و چسبیده به عَرصه از سوی ادارۀ راه و شهرسازی آغاز شود. مکانی که عَرصۀ مسلم باستانی و تاریخی محوطۀ نامدار به«نقش رستم»است و دارای لایه های فرهنگی است که با ساخت میدان برای همیشه از میان می رود. این در حالی است که،همۀ کارشناسان شورای فنی در استان با طرح یاد شده،مخالفت کرده و آن را خلاف ضابطه ها و قانون های میراث فرهنگی می دانند و هیچ یک از هَموَندان(اعضای)شورای فنی پایگاه جهانی پارسه(تخت جمشید)که محوطۀ«نقش رستم»نیز زیر مجموعۀ آن ها است،طرح یاد شده را اِمضاء نکرده اَند. ولی مدیریت پایگاه جهانی پارسه بدون توجه به دغدغۀ کارشناسان و مهم تر از همه،ضابطه و قانون های میراث فرهنگی،طرح را مصوب کرده و آن را بلامانع دانسته است و تا دو سه روز آینده،ساخت میدان در چندین متری آثار باستانی«نقش رستم»و در عَرصۀ باستانی و تاریخی آن،آغاز خواهد شد! از سویی،کارشناسان میراث فرهنگی،این اِقدام را اَفزون بر سرپیچی از قانون های میراث فرهنگی و تخلف فاجعه دانسته و می گویند،چگونه ادارۀ کل میراث فرهنگی استان و پایگاه جهانی پارسه(تخت جمشید)خود ضابطه های میراث فرهنگی را اَرج نمی نهند و زیر پا می گذارند؟ زمانی که خود پایگاه جهانی پارسه و ادارۀ کل میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی استان به قانون احترام نمی گذارند،آن گاه چگونه می توان از تودۀ مردم خواست به قانون های میراث فرهنگی احترام گذاشته و آن را پاس بدارند. بررسی ها نشان می دهد که داستان ساخت میدان به اوایل دهۀ نود خورشیدی بازمی گردد که در آن زمان شورای فنی با طرح یاد شده،مخالفت کرده و قاطعانه در برابر آن می ایستد. در اواخر دهۀ نود خورشیدی دوباره این موضوع مطرح شده و باز کارشناسان میراث فرهنگی پروانۀ کار را نمی دهند و حتا مسیر جایگزین از سوی مشاور میراث فرهنگی پیشنهاد شده تا کم ترین دخل و تصرف و نابودی آثار تاریخی به دست دهد. اما به تازگی از سوی پایگاه جهانی پارسه،ساخت میدان در عرصۀ مسلم باستانی و تاریخی و حریم ممنوعه و چسبیده به آثار باستانی و بسیار ارزشمند نامدار به«نقش رستم»و در چندین متری یادگارهای تاریخی،پروانۀ ساخت میدان به ادارۀ راه و شهرسازی داده شده است که برابر با قانون های میراث فرهنگی تخلفی آشکار به شمار می آید. خطر در کمین سازۀ«کعبۀ زرتشت» آنچه باید دانست،این است که جادۀ آسفالتۀ کنونی که در گذشته ساخته شده است از روی عَرصۀ مسلم باستانی و تاریخی محوطۀ«نقش رستم»رد شده است و سبب لرزه های پِیاپی در اثر گذر صدها خودروی سنگین و کامیون بر سازۀ نامدار به«کعبۀ زرتشت»می شود و کارشناسان میراث فرهنگی نیز،بارها به برچیده شدن آن اعتراض کرده اَند. زیرا فاصلۀ سازۀ نامدار به«کعبۀ زرتشت»تا جادۀ آسفالتۀ کنونی تنها 100 متر است.همچنین با پیگیری های ادارۀ کل میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی استان و پایگاه جهانی پارسه در گذشته،بنا بوده که این جادۀ آسفالته برچیده شود. اما شوربختانه می بینیم که،نه تنها این جاده و مسیر آسیب رسان که بر خلاف ضابطه های عرصه و حریم میراث فرهنگی شکل گرفته،برچیده نشده است،که در اِقدامی شگفت اَنگیز و سراسر خلاف ضابطه و قانون های میراث فرهنگی،می خواهند میدانی نیز در محوطۀ نزدیک به آثار باستانی«نقش رستم»برپا کنند که به باور کارشناسان میراث فرهنگی فاجعه و تیرخلاص به یادمان جهانی ایران است.همچنین اِقدام های نسنجیده و غیرقانونی و خلاف ضابطه های میراث فرهنگی،خطر تعلیق پیوست پروندۀ«نقش رستم»را به میراث جهانی پارسه در پِی خواهد داشت. این در حالی است که،مسیر جایگزین از سوی مشاور میراث فرهنگی در اواخر دهۀ نود خورشیدی پیشنهاد شده و بایسته است که اجرا شود.از سویی،بی گمان زمانی که ارزیابان یونسکو برای پیوستن پروندۀ«نقش رستم»به میراث جهانی پارسه می آیند به ساخت جاده که از عرصۀ مسلم باستانی و تاریخی محوطۀ«نقش رستم»گذر کرده است،ایراد خواهند گرفت. حال چگونه است که،این جادۀ آسفالته که باید برچیده می شد،میدانی هم بنا است بدان اَفزوده شود! ضابطه های حریم میراث فرهنگی چه می گویند هم اینک به بخشی از ضابطه های حریم درجه یک و ممنوعۀ محوطۀ باستانی نامدار به«نقش رستم»نگاهی می اَندازیم تا برای خوانندگان و اَفکارهمگانی(عمومی)و دوستداران میراث فرهنگی،روشنگری و آگاهی رسانی شود. بند یک:ساخت هرگونه ساختمان وتاسیسات،نصب دَکل،درختکاری،دیوارکشی،حصارکشی،پِی کَنی،کَند و کاو،تسطیح زمین های کشاورزی،هرگونه عملیات استخراج معدن های سنگ،شن و ماسه و خاک رُس،دفن و رها سازی زباله و همانند آن ممنوع است. ... بند پنج:در محدودۀ حریم درجه یک،ساختمان های مسکونی یا دامداری و تاسیسات مربوط به آن ها و هرنوع تاسیسات دیگر موجود باید در زمان مناسب(موقع مقتضی)برچیده شود. همان گونه که در بالا آمده است هرگونه ساخت و سازی حتا درختکاری ممنوع است. همچنین ساخت و سازها و تاسیسات و غیره که پیش از مصوبۀ حریم و ضابطه های میراث جهانی پارسه(تخت جمشید)و نقش رستم وجود داشته است باید در زمان مناسب برچیده شود. حال چگونه است که در فاصلۀ چندین متری آثار باستانی و محوطۀ بی همتای«نقش رستم»طرح ساخت میدان مصوب شده است؟ خودزنی میراث فرهنگی در«نقش رستم» کارشناسان میراث فرهنگی بر این باور هستند که پایگاه جهانی پارسه و ادارۀ کل میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی استان با امضاءکردن و بلامانع دانستن طرح ساخت میدان در چندین متری آثار باستانی و محوطۀ تاریخی بسیار ارزشمند«نقش رستم»در واقع،خودزنی کرده و تیر خلاص را بر پیکرۀ بی دفاع و ناتوان یادمان جهانی ایران زده اند. همچنین کارشناسان با ابراز نگرانی از وضعیت پیش آمده،ساخت میدان را فاجعه ای بزرگ برای میراث فرهنگی می دانند و از رسانه ها و کُنشگران میراث فرهنگی درخواست همراهی و هم صدایی و اعتراض تا به نتیجه رسیدن و پیشگیری از ساخت میدان را دارند. هم اینک باید چشم براه بود و دید که آیا معاونت میراث فرهنگی کشور،امور پایگاه های جهانی و ملی،مدیرکل حفظ و احیای بناها،محوطه ها و بافت های تاریخی کشور به میدان آمده و از دنبالۀ کار پیشگیری خواهند کرد یا همانند چندین ماه گذشته دربارۀ چالش های میراث جهانی پارسه و نقش رستم سکوت پیشه کرده و خود را شریک در تخلف ها به شمار می آورند. موضوعی که در چند روز آینده،پاسخ آن برای افکارهمگانی و دوستداران میراث فرهنگی روشن خواهد شد. به گزارش تارنمای فرهنگی مهرگان،محوطۀ تاریخی فرهنگی نامدار به«نقش رستم»یکی از ارزشمندترین یادمان های باستانی کشور به شمار می آید که نزد باستان شناسان و پژوهشگران جایگاه ویژه ای دارد و در شش کیلومتری میراث جهانی پارسه(تخت جمشید)و در شهرستان مَرودشت جای گرفته و بنا است در آینده پروندۀ آن به پروندۀ میراث جهانی پارسه افزوده شود و به ثبت جهانی در سازمان علمی،فرهنگی و آموزشی یونسکو برسد. همچنین این محوطۀ باستانی،آثاری از سه دورۀ مهم تاریخی همانند ایلامیان،هخامنشیان و ساسانیان به همراه یک سنگ نبشتۀ قاجاری را در خود جای داده است. از همین روی،کارشناسان نگرش ویژه ای به آن داشته و این مجموعه را یکی از بی همتاترین یادمان های تاریخی کشور به شمار می آورند. نقش رستم برای نخستین بار در سال 1302 خورشیدی برابر با 1923 میلادی به وسیلۀ«اِرنست هِرتسفلد»بررسی و کاوش شد. محوطۀ باستانی نامدار به«نقش رستم»با شمارۀ 21 در تاریخ 24 شهریور 1310خورشیدی به ثبت ملی رسیده است. نگاره های زیر را که آدینه،پنجم بهمن ماه گرفته شده است،ببینید : فاصله محل ساخت میدان با آثار باستانی نقش رستم چندین متر بیشتر نیست و سبب خسارت به آن ها خواهد شد ساخت میدان،چشم انداز نقش رستم را خدشه دار خواهد کرد برپایی تیرهای برق در چند سال گذشته در نزدیکی نقش رستم تخلف بوده،چه رسد که بخواهند میدان بسازند در دو سوی آثار تاریخی نقش رستم،جاده آسفالته است و نیازی به ساخت میدان ندارد در سمت راست تصویر کوه نقش رستم و آثار برجسته آن وجود دارد که این محل بنا است به میدان تبدیل شود محلی که بنا است بزودی در آن میدان ساخته شود مسیر راه پشت آثار تاریخی نقش رستم که به مکان ساخت میدان منتهی می شود نقطه سرخ رنگ مکان قرارگیری ساخت میدان است که کامل غیرقانونی و تخلف است نقشه محوطه های تاریخی ارزشمند که با ساخت میدان از میان خواهد رفت گزارشی در پیوند با نقش رستم نقدی بر کارهای باستان شناختی بدون مجوز در نقش رستم پژوهشگر تاریخ ایران و میراث فرهنگی-خبرنگار آزاد-کُنشگر میراث فرهنگی،گردشگری و زیست بوم-راهنمای گردشگری- دبیر اَنجمن مهرگان* یکشنبه 7 بهمن 1403 بازدید : 213

تارنمای فرهنگی مهرگان-گروه میراث فرهنگی-سیاوُش آریا*

پایگاه جهانی پارسه(تخت جمشید) در اقدامی غیرقانونی و خلاف ضابطه های میراث فرهنگی،ساخت میدان در کنار سنگ نگارۀ تاج ستانی اَردشیریکم ساسانی در محوطۀ باستانی«نقش رستم»از سوی ادارۀ راه و شهرسازی را بلامانع دانسته و طرح یاد شده را امضاء کرده است که در واقع،تیرخلاص به یادمان جهانی ایران است.

به گزارش تارنمای فرهنگی مهرگان،"گل بود به سبزه نیز آراسته شد". این زبانزد(ضرب المثل)،درست گویای حال نَزار و رنجور و بی دفاع محوطۀ باستانی نامدار به«نقش رستم»در شهرستان مَرودَشت است. یادمانی بسیار اَرزشمند که دُردانۀ یادگارهای تاریخی و فرهنگی ایران به شمار می آید و نزد کارشناسان و پژوهشگران و به ویژه باستان شناسان از جایگاه ویژه ای برخوردار است. با این همه،در چندین ماه گذشته بر اثر ضعف شدید مدیریتی و تصمیم گیری های فردی،این محوطۀ باستانی یگانه مورد دست درازی های فراوانی در عَرصه و حریم آن،قرار گرفته است. از کَندن کف محوطۀ«نقش رستم»بدون داشتن طرح مصوب و تایید در شورای فنی و پروانه(مجوز)از پژوهشکدۀ باستان شناسی کشور به بهانه های دفع آب های سطحی تا دست درازی در حریم ممنوعه و درجه یک آن با ساخت و سازهای غیرقانونی و بدون پروانه در منطقۀ حاجی آباد،تنها بخشی از رخدادهای ناگوار و دست درازی به این یادگار بسیار اَرزشمند جهانی است.

ساخت میدان در نزدیکی سنگ نگارۀ تاج ستانی اَردشیر در«نقش رستم»!

اما در تازه ترین دست درازی ها به محوطۀ باستانی نامدار به«نقش رستم»بنا است است به زودی ساخت میدانی در نزدیکی و چندین متری سنگ نگارۀ تاج ستانی اَردشیریکم ساسانی و حریم ممنوعه و چسبیده به عَرصه از سوی ادارۀ راه و شهرسازی آغاز شود. مکانی که عَرصۀ مسلم باستانی و تاریخی محوطۀ نامدار به«نقش رستم»است و دارای لایه های فرهنگی است که با ساخت میدان برای همیشه از میان می رود. این در حالی است که،همۀ کارشناسان شورای فنی در استان با طرح یاد شده،مخالفت کرده و آن را خلاف ضابطه ها و قانون های میراث فرهنگی می دانند و هیچ یک از هَموَندان(اعضای)شورای فنی پایگاه جهانی پارسه(تخت جمشید)که محوطۀ«نقش رستم»نیز زیر مجموعۀ آن ها است،طرح یاد شده را اِمضاء نکرده اَند. ولی مدیریت پایگاه جهانی پارسه بدون توجه به دغدغۀ کارشناسان و مهم تر از همه،ضابطه و قانون های میراث فرهنگی،طرح را مصوب کرده و آن را بلامانع دانسته است و تا دو سه روز آینده،ساخت میدان در چندین متری آثار باستانی«نقش رستم»و در عَرصۀ باستانی و تاریخی آن،آغاز خواهد شد! از سویی،کارشناسان میراث فرهنگی،این اِقدام را اَفزون بر سرپیچی از قانون های میراث فرهنگی و تخلف فاجعه دانسته و می گویند،چگونه ادارۀ کل میراث فرهنگی استان و پایگاه جهانی پارسه(تخت جمشید)خود ضابطه های میراث فرهنگی را اَرج نمی نهند و زیر پا می گذارند؟ زمانی که خود پایگاه جهانی پارسه و ادارۀ کل میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی استان به قانون احترام نمی گذارند،آن گاه چگونه می توان از تودۀ مردم خواست به قانون های میراث فرهنگی احترام گذاشته و آن را پاس بدارند.

بررسی ها نشان می دهد که داستان ساخت میدان به اوایل دهۀ نود خورشیدی بازمی گردد که در آن زمان شورای فنی با طرح یاد شده،مخالفت کرده و قاطعانه در برابر آن می ایستد. در اواخر دهۀ نود خورشیدی دوباره این موضوع مطرح شده و باز کارشناسان میراث فرهنگی پروانۀ کار را نمی دهند و حتا مسیر جایگزین از سوی مشاور میراث فرهنگی پیشنهاد شده تا کم ترین دخل و تصرف و نابودی آثار تاریخی به دست دهد. اما به تازگی از سوی پایگاه جهانی پارسه،ساخت میدان در عرصۀ مسلم باستانی و تاریخی و حریم ممنوعه و چسبیده به آثار باستانی و بسیار ارزشمند نامدار به«نقش رستم»و در چندین متری یادگارهای تاریخی،پروانۀ ساخت میدان به ادارۀ راه و شهرسازی داده شده است که برابر با قانون های میراث فرهنگی تخلفی آشکار به شمار می آید.

خطر در کمین سازۀ«کعبۀ زرتشت»

آنچه باید دانست،این است که جادۀ آسفالتۀ کنونی که در گذشته ساخته شده است از روی عَرصۀ مسلم باستانی و تاریخی محوطۀ«نقش رستم»رد شده است و سبب لرزه های پِیاپی در اثر گذر صدها خودروی سنگین و کامیون بر سازۀ نامدار به«کعبۀ زرتشت»می شود و کارشناسان میراث فرهنگی نیز،بارها به برچیده شدن آن اعتراض کرده اَند. زیرا فاصلۀ سازۀ نامدار به«کعبۀ زرتشت»تا جادۀ آسفالتۀ کنونی تنها 100 متر است.همچنین با پیگیری های ادارۀ کل میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی استان و پایگاه جهانی پارسه در گذشته،بنا بوده که این جادۀ آسفالته برچیده شود. اما شوربختانه می بینیم که،نه تنها این جاده و مسیر آسیب رسان که بر خلاف ضابطه های عرصه و حریم میراث فرهنگی شکل گرفته،برچیده نشده است،که در اِقدامی شگفت اَنگیز و سراسر خلاف ضابطه و قانون های میراث فرهنگی،می خواهند میدانی نیز در محوطۀ نزدیک به آثار باستانی«نقش رستم»برپا کنند که به باور کارشناسان میراث فرهنگی فاجعه و تیرخلاص به یادمان جهانی ایران است.همچنین اِقدام های نسنجیده و غیرقانونی و خلاف ضابطه های میراث فرهنگی،خطر تعلیق پیوست پروندۀ«نقش رستم»را به میراث جهانی پارسه در پِی خواهد داشت. این در حالی است که،مسیر جایگزین از سوی مشاور میراث فرهنگی در اواخر دهۀ نود خورشیدی پیشنهاد شده و بایسته است که اجرا شود.از سویی،بی گمان زمانی که ارزیابان یونسکو برای پیوستن پروندۀ«نقش رستم»به میراث جهانی پارسه می آیند به ساخت جاده که از عرصۀ مسلم باستانی و تاریخی محوطۀ«نقش رستم»گذر کرده است،ایراد خواهند گرفت. حال چگونه است که،این جادۀ آسفالته که باید برچیده می شد،میدانی هم بنا است بدان اَفزوده شود!

ضابطه های حریم میراث فرهنگی چه می گویند

هم اینک به بخشی از ضابطه های حریم درجه یک و ممنوعۀ محوطۀ باستانی نامدار به«نقش رستم»نگاهی می اَندازیم تا برای خوانندگان و اَفکارهمگانی(عمومی)و دوستداران میراث فرهنگی،روشنگری و آگاهی رسانی شود.

بند یک:ساخت هرگونه ساختمان وتاسیسات،نصب دَکل،درختکاری،دیوارکشی،حصارکشی،پِی کَنی،کَند و کاو،تسطیح زمین های کشاورزی،هرگونه عملیات استخراج معدن های سنگ،شن و ماسه و خاک رُس،دفن و رها سازی زباله و همانند آن ممنوع است.

...

بند پنج:در محدودۀ حریم درجه یک،ساختمان های مسکونی یا دامداری و تاسیسات مربوط به آن ها و هرنوع تاسیسات دیگر موجود باید در زمان مناسب(موقع مقتضی)برچیده شود.

همان گونه که در بالا آمده است هرگونه ساخت و سازی حتا درختکاری ممنوع است. همچنین ساخت و سازها و تاسیسات و غیره که پیش از مصوبۀ حریم و ضابطه های میراث جهانی پارسه(تخت جمشید)و نقش رستم وجود داشته است باید در زمان مناسب برچیده شود. حال چگونه است که در فاصلۀ چندین متری آثار باستانی و محوطۀ بی همتای«نقش رستم»طرح ساخت میدان مصوب شده است؟

خودزنی میراث فرهنگی در«نقش رستم»

کارشناسان میراث فرهنگی بر این باور هستند که پایگاه جهانی پارسه و ادارۀ کل میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی استان با امضاءکردن و بلامانع دانستن طرح ساخت میدان در چندین متری آثار باستانی و محوطۀ تاریخی بسیار ارزشمند«نقش رستم»در واقع،خودزنی کرده و تیر خلاص را بر پیکرۀ بی دفاع و ناتوان یادمان جهانی ایران زده اند. همچنین کارشناسان با ابراز نگرانی از وضعیت پیش آمده،ساخت میدان را فاجعه ای بزرگ برای میراث فرهنگی می دانند و از رسانه ها و کُنشگران میراث فرهنگی درخواست همراهی و هم صدایی و اعتراض تا به نتیجه رسیدن و پیشگیری از ساخت میدان را دارند.

هم اینک باید چشم براه بود و دید که آیا معاونت میراث فرهنگی کشور،امور پایگاه های جهانی و ملی،مدیرکل حفظ و احیای بناها،محوطه ها و بافت های تاریخی کشور به میدان آمده و از دنبالۀ کار پیشگیری خواهند کرد یا همانند چندین ماه گذشته دربارۀ چالش های میراث جهانی پارسه و نقش رستم سکوت پیشه کرده و خود را شریک در تخلف ها به شمار می آورند. موضوعی که در چند روز آینده،پاسخ آن برای افکارهمگانی و دوستداران میراث فرهنگی روشن خواهد شد.

به گزارش تارنمای فرهنگی مهرگان،محوطۀ تاریخی فرهنگی نامدار به«نقش رستم»یکی از ارزشمندترین یادمان های باستانی کشور به شمار می آید که نزد باستان شناسان و پژوهشگران جایگاه ویژه ای دارد و در شش کیلومتری میراث جهانی پارسه(تخت جمشید)و در شهرستان مَرودشت جای گرفته و بنا است در آینده پروندۀ آن به پروندۀ میراث جهانی پارسه افزوده شود و به ثبت جهانی در سازمان علمی،فرهنگی و آموزشی یونسکو برسد. همچنین این محوطۀ باستانی،آثاری از سه دورۀ مهم تاریخی همانند ایلامیان،هخامنشیان و ساسانیان به همراه یک سنگ نبشتۀ قاجاری را در خود جای داده است. از همین روی،کارشناسان نگرش ویژه ای به آن داشته و این مجموعه را یکی از بی همتاترین یادمان های تاریخی کشور به شمار می آورند. نقش رستم برای نخستین بار در سال 1302 خورشیدی برابر با 1923 میلادی به وسیلۀ«اِرنست هِرتسفلد»بررسی و کاوش شد.

محوطۀ باستانی نامدار به«نقش رستم»با شمارۀ 21 در تاریخ 24 شهریور 1310خورشیدی به ثبت ملی رسیده است.

نگاره های زیر را که آدینه،پنجم بهمن ماه گرفته شده است،ببینید :