تارنمای فرهنگی مهرگان – گروه ادبیات، بخش شاهنامه فردوسی – سیاوُش آریا*
همایش سالیانۀ بزرگداشت فردوسی از سوی کمیسیون فرهنگ و هنر کانون وکیلان دادگستری استان پارس (فارس) با همکاری هیات پهلوانی استان و انجمن ادبی کُهمَره و انجمن زبان پارسی دانشگاه فرهنگیان در شیراز برگزار شد.
به گزارش تارنمای فرهنگی مهرگان ، شاخۀ فرهنگ و هنر کانون وکیلان دادگستری استان پارس با همکاری چند نهاد فرهنگی در روز پنج شنبه 26 اَردیبهشت ماه در تالار فرهنگیان شهید مطهری وابسته به آموزش و پرورش درخیابان همت جنوبی، یاد فرزانۀ توس را در شهر ادب و هنر و فرهنگ ایران زمین، شیراز پاس داشتند. در این همایش که با استقبال پر شور جوانان فرهنگ دوست و فرهنگ وران شیرازی برگزار شد، جایگاه والای شاهنامه، اثر سِتُرگ فردوسی در جهان امروز از سوی سخنرانان واکاوی و بررسی شد.
بزرگداشتی برای فرزانۀ توس در شیراز
آغازگر برنامۀ بزرگداشت فردوسی با شاهنامه خوانی دوشیزۀ جوان شیرازی، مبینا خادم پیر بود که «با نام خداوند جان و خرد» سخنان اندیشه براَنگیز فرزانۀ توس را با خوانشی زیبا بیان کرد و مورد نگرش مهمانان و باشَندگان (حاضران) جای گرفت. پس از آن نماهنگی (کلیپ) برای آگاهی رسانی بازنمود (اعلام) برنامه های همایش پخش شد.
همچنین مجری و سخنگوی همایش گزارش بازنمود برنامه ها را از سوی برگزارکنندگان به آگاهی همگان رسانید. یکی از نکاتی که همایش را ویژه و به یادماندنی ترکرد، اجرای خوب مجری برنامه، سرور (آقای) صفاری بود که با چکامه خوانی که ویژۀ فرهنگ وران شیرازی است به استقبال سخنرانان و بازنمود برنامه ها می رفت.
کورش دادار (طاهری) دبیر همایش و هَموند شاخۀ فرهنگ و هنر (گروه شاهنامه خوانی) کانون وکیلان دادگستری استان و شیراز نیز با خوشامدگویی به مهمانان، سخنان کوتاهی را دربارۀ شاهنامه و ارزش والای آن و ارج نهادن پیر توس به موضوع خرد و خردورزی بیان کرد.
بخش دیگر همایش سالیانۀ بزرگداشت فردوسی، شاهنامه خوانی زیبای دخترک هشت ساله، آنوشا آروین بود که خوان چهارم شاهنامه را به زیبایی برای باشندگان خواند و مورد نگرش مهمانان جای گرفت. آنوشای نوجوان این بار با پوشش بومی گیلانی ها به هنرنمایی پرداخت که نمایانگر همبستگی تیره های (اقوام) ایرانی در درازای سده ها و هزاره های پر فراز و نشیب تاریخ کشور است.
خرد، بخش جدایی ناپذیر شاهنامه است
سخنرانی حمداله آصفی، پژوهشگر شاهنامه و هَموند گروه فرهنگ و هنر (شاهنامه خوانی) کانون وکیلان دادگستری استان، دیگر بخش همایش بزرگداشت فردوسی بود. دکتر آصفی با خوانشی دگرگون و نگاهی نو به واکاوی بخش هایی از شاهنامه پرداخته و چندین جستار را جداگانه بررسی کرد. وی دربارۀ فَره یا فَر که ویژۀ ایرانیان است، سخنانی را بیان کرد و سپس به جایگاه خرد در شاهنامه و در منش پهلوان ملی ایرانیان، رستم دستان پرداخت و رستم و شاهنامه را سراسر خرد و فرزانگی دانست که پایه و بُنیاد اندیشۀ فردوسی را شکل می دهد.
خوشامدگویی ویژۀ پیشواز سخنران اصلی همایش، استاد جُنیدی از سوی ساینا شکیبا دختر خُردسال شیرازی که با غزل خوانی دیوان رازآمیز حافظ همراه بود، از دیگر بخش های همایش بزرگداشت فردوسی و پاسداشت زبان شکرین پارسی بود که با زیبایی اجرا شده و آفرین باد مهمانان را نیز به دنبال داشت.
نقالی، بخشی برای شناخت شاهنامه به نسل امروز
شاهنامه خوانی یا همان نقالی شاهنامه فردوسی یکی از بهترین و شادی افزاترین بخش های همایش بزرگداشت فردوسی بود که از سوی گروه آوای ایران به اجرا درآمد. نوازندگی این نقالی را مجید رمضانی بر دوش داشته و بهارده بزرگی و پسر خُردسال امیرمحمد زارع (سیاوُش) و محمدحسین نعمتی از دیگر همکاران گروه آوای ایران بوده که با اجرای زیبای خود، فضای همایش را دگرگون کرده و مورد استقبال بسیار فراوان باشَندگان جای گرفت.
پخش نماهنگی از کوشش های فرهنگی و شاهنامه خوانی شاخۀ فرهنگ و هنر کانون وکیلان دادگستری استان نیز، دیگر بخش همایش بود. پس از آن، علی نوروزی هَموند انجمن ادبی کُهمَره و آسیب شناس مسایل اجتماعی و پژوهشگر ادبی به شناسایی (معرفی) انجمن خود پرداخته و سپس جستارهایی از شاهنامۀ فردوسی را واکاوی کرده و نکاتی را دربارۀ این اثر ارزشمند بیان داشت.
نمایش پهلوانی و آیینی، بخشی از شاهنامه و فرهنگ ایرانی است
مرشدخوانی پهلوانان، دیگر بخش این همایش بود که ازسوی هیات پهلوانی و ورزشی استان پارس برگزار شد. ضرب آهنگ بسیار دلنشین نوازنده و مرشد و اجرای توانمند ورزشکار زورخانه ای و نمونۀ کشوری تا بدان جا بود که اشک های سراسر شور و شوق استاد فریدون جنیدی را به گفتۀ خویش درآورد و فضا و شادی ویژه ای را به سالن همایش، بخشید.
ریشۀ بیشتر دانش های جهان، در ایران باستان بوده است
سخنرانی استاد فریدون جُنیدی، شاهنامه پژوه، نویسنده و مدیر بنیاد نیشابور تهران و مهمان ویژۀ برنامه، پایان بخش سخنرانی ها بود. استاد جنیدی با بیان این که، ریشۀ بیشتر دانش های جهان در ایران باستان بوده است، ولی ما همواره " آنچه که خود داشتیم را ز بیگانه تمنا می کنیم ". زیرا دانشگاه های امروز ما و استادان دانشگاه، شناخت و درک درستی از کشور ایران و فرهنگ شکوهمند آن نداشته و ندارند.
وی در بخش دیگری از سخنانش گفت : « ایرانیان پیرامون 5 هزار سال پیش با دانش مثلثات آشنایی داشته و آن را کامل می شناختند».
این شاهنامه پژوه در دنبالۀ سخنانش افزود : « در شاهنامۀ فردوسی نکته های رازآمیزی وجود دارد که تا کنون کسی به آن ها توجهی نکرده و نیاز به واکاوی و بررسی دارد تا بتوان با جهان دانش و فرهنگ سِتُرگ ایرانی آشنا شد و نیاکان خردمندمان را بهتر شناخت. من همواره کوشیده ام تا رازها و رمزهای شاهنامه و فرهنگ ایران را بررسی کرده و بیرون بکشم و به خامه (قلم) بنگارم و در اختیار دوستداران فرهنگ ایرانی جای دهم».
شاهنامه، زنده کنندۀ فرهنگ ایرانی است
پایه گذار بُنیاد فرهنگی نیشابور در پایان سخنان خود گفت : « بهتر است که هرچه زودتر از خواب بیدار شویم و آگاه. هرچند که رستاخیز فرهنگی و بیداری ایرانیان چندی است که رقم خورده و نشانه های آن کمابیش آشکار است، ولی باید به خویشتن خویش که همان فرهنگ ایرانی است، برگردیم و نیاکان خردمندمان را درود فرستاده و بشناسیم و بر خود ببالیم. بی گمان شاهنامه، ارزشمندترین اثر دانشی جهان است تا به امروز که زنده کنندۀ فرهنگ و تاریخ ایرانیان نیز، بوده است و هیچ اثری را یارای برابری با آن در جهان نمی توان شناخت و پیدا کرد. شاهنامه هویت ملی ایرانیان و شناسنامۀ بالندۀ آنان است که باید شناخت و آن را پاس داشت».
پایان بخش همایش سالیانۀ بزرگداشت فردوسی، سپاسگذاری از فرهنگ وران شاهنامه خوان کانون وکیلان دادگستری استان پارس و دادن ارمغان به آن ها بود.
همایش بزرگداشت فردوسی با سرود ملی ای ایران، ای مرز پرگهر به پایان رسید و همۀ باشندگان به اَرج این سرودۀ میهنی و ملی به پا خواسته و با همخوانی سروده، برنامه را به پایان رساندند.
*در حاشیۀ همایش، گاه گاهی صدای گریه کودکان و تلفن های همراه به گوش می رسید که در شان مردم فرهنگ ور شیرازی نبوده و نیست و مایۀ آزار بود که جا دارد دست اندرکاران چنین همایش هایی به این نکته ها بیشتر توجه کنند.
** صدای بلندگو و میکروفون نامناسب بوده و گاهی از تنظیم بیرون می رفته که باید برگزارکنندگان چنین مواردی را از پیش، بررسی کرده و پیش بینی می کردند.
بانو مبینا خادم پیر، با خوانش سروده فردوسی آغازگر برنامه بود
مجری همایش، صفاری (رشن) که با چکامه خوانی به استقبال سخنرانان می رفت
کورش دادار، دبیر همایش و هموند کمیسیون فرهنگ و هنر کانون وکیلان دادگستری پارس
شاهنامه خوانی آنوشا آروین که مورد استقبال باشندگان قرار گرفت
دکتر حمداله آصفی، که نکاتی را درباره شاهنامه بیان کرد
ساینا شکیبا با غزل حافظ به پیشواز استاد جنیدی رفت
نقالی خوانی گروه آوای ایران که فضای برنامه را دگرگون کرد
مجید رمضانی، نوازنده گروه آوای ایران
دکتر علی نوروزی از سوی انجمن ادبی کهمره
پهلوان زورخانه ای از هیات پهلوانی ورزش استان که با اجرای زیبای خود همگان را به وجد آورد
مرشد خوانی پهلوانان از هیات پهلوانی ورزش استان پارس
استاد فریدون جنیدی، شاهنامه پژوه و نویسنده و مدیر بنیاد نیشابور تهران سخنانی را درباره فرهنگ ایرانی و شاهنامه بیان کرد
لوح تقدیر از سوی دبیر همایش به استاد جنیدی پیشکش شد
نگاره یادبود گروه فرهنگی کانون وکیلان استان در کنار لوح های ارمغان
باشندگان در همایش که از گروه های گوناگون فرهنگی تا مردم فرهنگ دوست شیرازی بودند
*پژوهشگر تاریخ و میراث فرهنگی – راهنمای گردشگری – کُنشگرمیراث فرهنگی، گردشگری و زیست بوم – خبرنگار آزاد – دبیرانجمن مهرگان