تارنمای فرهنگی مهرگان – گروه فرهنگ و هنر، سایر – سیاوُش آریا*
بانو «یوتاب» هنرمند نقاش و تندیس سازِ پارسی و کُنشگر زیست بوم از مردم سراسر جهان خواست تا با مهربانی قلب های خود را یکی کرده و به طبیعت و زمین که مادر زیست کُره است عشق ورزیده و پاسدار آن باشند.
به گزارش تارنمای فرهنگی مهرگان، بانو یوتاب (ف. زارعی) هنرمند نقاش خودآموختۀ شیرازی است که دل نگرانی های (دغدغه) فراوانی نسبت به نابودی زمین و زیست بوم پیرامون خود دارد و همواره این دل نگرانی ها را در آثار و نمایشگاه هایش به تصویر کشانده است. این بانوی نقاش با نگرش به وضعیت ناگوار زیست بوم در کشور و از میان رفتن مایۀ حیات (آب)، که بر اثر مدیریت بد و نادرست پدیدار شده است با زبان و ابزار «هنر» واکنش نشان داده تا به گفتۀ خودش شاید مردم از خواب زمستانی و غفلت بیدار شوند.
این هنرمند شیرازی خود را این گونه شناسایی (معرفی) می کند : زمانی که من نوجوان بودم برای دل خودم کارهای هنری انجام می دادم. اما زمانی رسید که هنرم تبدیل به دل نگرانی های من در زمینۀ زیست بوم شد، و آن گاه بود که کوشش کردم تا با زبان و ابزار هنر، پیام خود را منتقل کرده و به گوش مردم کشورم برسانم. زیرا باورمندم که «هنر» تنها ابزاری است که نیاز به ترجمه ندارد و همۀ مردم از هر زبان و نژاد و کشوری که باشند، می توانند آن را درک کنند.
این دل نگرانی ها آرام آرام انگیزه ای شد تا من نخستین نمایشگاه خود را با نام «انقراض ششم» در نگارخانۀ اَفدستا در شیراز در سال 94 برگزار کنم. و بهمن ماه سال گذشته نیز، نمایشگاهی با نام «جهان هیولاها و هیولاهای جهان» در نگارخانۀ پیرسوک شیراز برگزار کردم. امسال هم در اَردیبهشت ماه در موزه گالری آبِ شیراز، نمایشگاه « نمایشی از یک آیندۀ سرخ» را برپا داشتم. همچنین پیشتر نیز، نمایشگاهی در «گَندمان» استان چهار محال و بختیاری با باشَندگیِ (حضور) مدیرکل سازمان حفاظت محیط زیست کشور، معصومه ابتکار و محمد درویش، کارشناس و مشاور سازمان حفاظت محیط زیست و دیگر سران و کارشناسان استانی و کشوری برگزار کرده ام. در بیرون از ایران و در قارۀ آفریقا نیز، چندین نمایشگاه با موضوع زمین و زیست بوم برپا کرده ام که مورد توجه جای گرفته است.
برگزاری نمایشگاه در موزۀ تخت جمشید
بانو یوتاب، نخستین زن هنرمند است که امسال در موزۀ مجموعۀ جهانی پارسه (تخت جمشید) نمایشگاه آثار هنری خود را در هفتۀ جهانی میراث فرهنگی و هم زمان با روز جهانی موزه، برپا کرده است. خودش می نویسد : « نمایشگاه میراث ما نه، امانت آیندگان! » که در موزۀ پارسه برگزار شد، بازخوردهای فراوانی داشته است و گردشگران ایرانی و فرنگی بسیاری برایم یادداشت نوشته و کار مرا ستایش کرده اند. آرمان (هدف) من از این نمایشگاه، گسترش (ترویج) فرهنگ اَرج گذاری و اهمیت دادن به طبیعت و میراث فرهنگی و ماندگاری آن ها برای آیندگان است. پیام من در واقع، آشتی (صلح) و دوستی میان انسان ها و انسان با سرآغاز (منشاء) خود، یعنی طبیعت است. همواره کوشیده ام تا مردم را از پیامدهای ناگواری که برای زیست کُره و طبیعت روی می دهد، آگاه کنم و نمایشگاه های من نیز تا کنون در همین راستا برگزار شده است.
روایت استاد آغداشلو از همزادی هنرمند پارسی با آثار هنری اَش
آیدین آغداشلو که اَردیبهشت ماه امسال برای دیدن نمایشگاه این بانوی هنرمند با نام «نمایشی از یک آیندۀ سرخ» به شیراز آمده بود، پس از بازدید از آثار هنری این بانوی شیرازی گفته است : من کارهای بانو یوتاب را مدت هاست که همواره پیگیری و دنبال کرده و کمابیش همۀ آثارش را دیده ام. کارهای هنری وی برای من چشمگیر (جالب) و دلنشین است. زیرا هنرمند با موضوع خود درهم آمیخته و یکی شده است. در واقع این جا هنرمند بخشی از موضوع شده است. او با موضوع آثارش همراهی کرده و این یکی شدن و ترکیب، رُخداد ویژه ای است... من (آغداشلو) بدون آن که بخواهم مِهر خودم را نسبت به این بانوی هنرمند پارسی نشان دهم، باید بگویم این نمایشگاه یک نمایشگاه بسیار ویژه ای (خاص) است که شاید کمتر نمونۀ آن را دیده و دوست داشته ام.
زمانی که خلبان بودم
این هنرمند پارسی که دانش آموختۀ رشتۀ خلبانی است در جایی می نویسد : زمانی که به عنوان یک خلبان، بال در بال پرندگان در آسمان آبی پرواز می کنم، زمینی را می بینم که ستم های فراوان دیده و رو به نابودی است. جنگل ها همانند هیزم خشک در هم می شکنند، چشمه ها و رودخانه ها از تکاپو می اُفتند، تالاب ها می میرند، یخ های بزرگ آب می شوند و دیر نیست آن روز که هستی از زایش و پویش باز ایستد!
کوشش های من همواره آن بوده تا این دردنامه را در تن تابلوهایم به تصویر کشم و رنج نامۀ آفرینش را در قالب هنر تماشایی کنم، که شاید تلنگری باشد برای انسان و کوشش بی مهابایش برای رسیدن به « اِنقراض ششم».
بانوی شیرازی با پوشش هخامنشی، از شایعه تا واقعیت
بانو یوتاب در هر کدام از نمایشگاه های خود و با نگرش به موضوع آثارش، پوششی متناسب با آن موضوع طراحی کرده و از آن بهره می برد. برای نمونه در نمایشگاهی که اَردیبهشت ماه امسال با نام «نمایشی از یک آیندۀ سرخ» در موزه گالری آب و با موضوع پاسداشت و حفظ زیست بوم و زمین برگزار کرده بود، از سرپوش و کلاهی از گیاهان خشک بهره برده و به گفتۀ خودش با موضوع و اثر هنری اَش یکی و ترکیب شده است. یعنی با آثار خود همراه شده و درگیر یک دگرسانی (استحاله) با معنای آثارش می شود که همان تَن دادن به اثر و یکی شدن با موضوع آن است.
این بانوی هنرمند پارسی دربارۀ پوشش سنتی خود که در موزۀ پارسه برای نمایش آثارش برتَن داشته، می گوید : این موضوع که لباس زن ایرانی ضمن آراستگی و جذابیت در رنگ و طرح، همراه با پوشش (حجاب) کامل بوده است برای گردشگران بسیار چشمگیر بود. هر چند لباس و آرایش هایی (تزیینات) که من طراحی کرده و در نمایشگاه از آن بهره بردم، وابسته (مربوط) به دورۀ ویژه ای از تاریخ باستانی ایران نیست و بیشتر حالت انتزاعی داشته، ولی در برخی آرایش ها از نمادهای باستانی ایران الهام گرفته شده بود. اما شوربختانه برخی ندانسته و نا آگاهانه آن را وابسته به دورۀ هخامنشی دانسته و نگاره ای از من که روشن نیست چه کسی و با چه آرمانی گرفته است در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی و بدون آگاهی من پخش کرده بودند. هر چند من این موضوع را به فال نیک گرفته و آن را وابستگی و دلبستگی مردم به فرهنگ و هنر نیاکانی خود ترجمه می کنم. از سویی، رسانه های جمعی و خبرگزاری ها همیشه دیرتر از مردم و ... دست به کار می شوند و در این زمینه ها به درستی به رسالت خود نمی پردازند و با هنرمندان و کُنشگران مدنی همکاری های لازم را انجام نمی دهند.
بانو یوتاب، هنرمند نقاش و تندیس ساز ایرانی در پایان از همۀ مردم خواست تا قلب های خود را با هم یکی کرده و فروتنانه به زمین و زیست بوم پیرامون خود اَرج گذاشته و برای صلح جهانی و پایان دادن به حوادث ناگوار کوشا باشند. همچنین مردم، موضوع کمبود آب و درست مصرف کردن را هرگز فراموش نکنند و از ارزش های فرهنگی، تاریخی و طبیعی خود پاسداری کنند.
دوستداران فرهنگ ایرانی برای دیدن آثار این بانوی هنرمند شیرازی می توانند به تارنمای www.yootabart.com
سر بزنند.
بانو یوتاب در نمایشگاه موزه گالری آب شیراز
گشایش نمایشگاه در موزه تخت جمشید
لباس سنتی که این هنرمند نقاش طراحی کرده و مردم به نادرستی آنرا پوشش هخامنشی دانسته بودند
*پژوهشگر تاریخ – دبیر انجمن مهرگان – کُنشگر میراث فرهنگی، گردشگری و زیست بوم – راهنمای گردشگری – خبرنگار آزاد