بازدید از کلیسای مریم مقدس، ممنوع!

جمعه 10 فروردین 1403





بازدید از کلیسای مریم مقدس، ممنوع!



 

 

 

 

 

 

 

 


تارنمای فرهنگی مهرگان گروه گردشگری- حمیدرضا سروری*

 

در دامنۀ یکی از بلندی های درۀ شام کنار رودخانۀ اَرس در نزدیکی های کلیسای اِستپانوس مقدس که به ثبت جهانی هم رسیده، کلیسایی وجود دارد که در سال 1518 میلادی ساخته شده است. درازای (طول) کلیسا 22 متر و پهنای (عرض) آن 13 متر است. اندازۀ مِهراب (محراب) کلیسا 4 متر و هشتاد سانتی متر در 3 متر است.

مهراب کلیسا، هشتاد سانتی متر بلندتر از سطح صحن کلیسا است و در دو سوی مهراب در کنار دیوار شمالی و جنوبی آن دو ردیف پله برپا کرده اند که راه ورود به مهراب است. در میانۀ کلیسا چهارستون در دو ردیف ساخته اند. پایه (مقطع) ستون ها مربع است و هر گوشۀ آن یک متر است. فاصلۀ ستون ها از یکدیگر چهار متر و هشتاد سانتی متر است و هردو ستون به وسیلۀ یک قوس جناغی به هم چسبیده شده اند. میان قوس ها را با سنگ لاشه و ملات گل انباشته اند و روی مربعی که پدید آمده، ساق گنبد را با آجر بنا کرده و روی ساق گنبد، گنبد لَچک مانندی ساخته اند. گنبد کلیسای مریم مقدس دارای دوازده نورگیر است (هویان، 1382 : 119).

 آثار برجای ماندۀ خانه های روستانشینان اَرمنی نیز در پیرامون کلیسا به خوبی دیده می شود. شوربختانه پاسگاه مرزبانی نزدیک این کلیسا به من اجازه نداد تا نزدیک کلیسا شوم و نگاره های (عکس ها) بهتری آماده کنم! هراندازه هم پافشاری کردم، سودی نداشت. آن سوی اَرس پاسگاه مرزبانی کشور آذربایجان و قطاری که در حال حرکت است، به خوبی دیده می شد. همچنین وجود گورستانی تاریخی از آنِ ارمنی ها، چشمگیر بود که در بالای جادۀ آسفالت جای گرفته و همین گونه به حال خود رها شده است! در یکی از سنگ گورها تاریخ 1833 میلادی و در دیگری سال 1865 قابل تشخیص است. شوربختانه تنها موفق شدم شش نگاره از گورستان بگیرم. پاسگاه مرزی باز هم مزاحم شد. حال آن که گورستان روی پشته ای که بالای جادۀ آسفالت است، جای گرفته است. جادۀ آسفالتی که محل گذر خودروهای شهروندان ایرانی است و هرگز هم خلوت نیست. سازمان منطقۀ آزاد تجاری - صنعتی اَرس هم تابلوی راهنمایی را کنار جادۀ آسفالت زده که روی آن نوشته شده : کلیسای ننه مریم! با توجه به وجود این تابلو و البته رابطۀ کمابیش خوب ایران با کشور آذربایجان و آشکار بودن محدودۀ مرزی تا کنار رود اَرس و نبود میدان مین، روشن نیست که چرا و بر چه اساسی پاسگاه مرزی مانع و مزاحم بازدید از این اثر باستانی می شود؟ در حقیقت حق طبیعی هر شهروند ایرانی این است که آزادانه و بدون مزاحمت کسی از آثار باستانی کشورش در هرگوشه از خاک سرزمینش دیدن کند. آن هم در جایی که هیچ خطری را متوجه کسی نمی کند. گفت و گویم با فرماندۀ پاسگاه و توضیح کارهای باستان شناسی هم سودی نداشت! شوربختانه هیچ درکی از آثار باستانی، یادمان های ملی، پیشینۀ تاریخی و اهمیت آثار باستانی در میان آنان وجود ندارد. به هر روی امیدوارم اگر باردیگر گذرم به این منطقه افتاد، بتوانم بدون مزاحمت از دیدن کلیسای مریم مقدس که در گوشه ای دورافتاده از خاک میهنم و مهجور مانده، لذت ببرم.

 

 



تنها تابلوی اثر ملی و نشانی آن؟


حرکت قطار که آن سوی رودخانه نمایان است


وضعیت اندوه بار سنگ گورها که رو به نابودی است





گورستان ارمنی کنار جادۀ آسفالت جای گرفته و در وضعیت بسیار بدی است
 
کلیسای ننه مریم!


نگاره ها از حمید رضا سُروری است

 

 

 

 

 

 

 


*کارشناس اَرشد باستان شناسی کارشناس اَرشد هند شناسی



1396/02/08
بازدید : 2546


دیدگاه ها

كوروش دادار

درود و آرزوى شادمانى مايه اندوه بي شمارست. نه مردم و نه فرمانروايان هيچكدام به ارزش اين گنجينه ها بها نمى دهند كوتاهى دولت مايه مسوليت ان است .

مهدی از تبریز

سلام اقای سروری دستت درد نکنه واقعا لذت بردم هم از عکساتون هم ازتوضیحات کاملتون .اطلاعات باستان شناسیتون فوق العاده هست سپاس

دیدگاه خود را بنویسید