بررسی راه های برون رفت از تنگناهای گردشگری

پنج شنبه 9 فروردین 1403





بررسی راه های برون رفت از تنگناهای گردشگری



 




تارنمای فرهنگی مهرگان گروه گردشگری- سیاوُش آریا*

 

رشد پیشۀ گردشگری در دو دهۀ گذشته در جهان با شتاب بسیاری رو به رو بوده و به نخستین کار سودآور در بیشتر کشورها دگرگون (تبدیل) شده و درآمد فراوانی را برای آنان به ارمغان آورده است. در این میان بیشتر کشورهای همسایۀ ما با هوشمندی و بهره گیری از این پیشۀ (صنعت) درآمدزا، بازارکار خود را گسترش داده و کار نو و تازه ای را برای مردمان خود دست وپا کرده اند. اما در ایران با وجود توانایی های (پتانسیل) بسیار بالای کشور در زمینه های گوناگون گردشگری (تاریخی ادبی - دریایی - کویرگردی - طبیعت گردی و...) هنوز رُخداد ویژه ای روی نداده و همچنان مدیران فرهنگی به سردادن شعار زیبا و دلنشین گردشگری بَسنده (اکتفا) کرده و تا کنون گام درخُوری در این زمینه برداشته نشده و بیشتر دانش آموختگان و کارداران (شاغلان) این پیشه یا درآمد بسیار ناچیزی دارند و یا به کاردیگری روی آورده اند.

در همین زمینه تارنمای فرهنگی مهرگان با یکی از استادان دانشگاه در استان پارس (فارس) و یکی از کُنشگران (فعالان) گردشگری در خوزستان که هر دوی این استان ها با وجود توانایی های بسیار بالا در زمینه های گوناگون گردشگری،با بیکاری روزافزون جوانان دست و پنجه نرم می کنند، گفت وگو کرده و راه های برون رفت از تنگناهای این پیشه را بررسی کرده است که در زیر می خوانید :

«خاطره توانا»، کارشناس ارشد مدیریت گردشگری با بررسی مسایل بازاریابی می گوید : « شوربختانه در کشور ما هنوز به ارزش و اهمیت و درآمدزایی این پیشه، پِی برده نشده است و تا زمانی که در ایران به این مهم بهایی داده نشده و پی نبریم که گردشگری می تواند در کسب درآمد کشور جایگاه نخست را داشته باشد، همچنان در مسیر رقابت جهانی جایگاهی نخواهیم داشت».

این استاد دانشگاه شیراز می افزاید : « برگزاری نمایشگاه ها،جشنواره ها،هَمایش ها و کارگاه های آموزشی و سخنرانی های فراوانی که برای گسترش (توسعه) این پیشه انجام می گیرد،همواره بی ارزش  بوده و به دید من انگیزۀ آن، نبود دلسوز در این پیشه است. همچنان در گردشگری ایران،فاصلۀ بسیار زیادی میان سخن تا کردار (عمل) وجود دارد. کسانی که بر چکاد (در راس) کار جای گرفته اند،جسته گریخته (به ندرت)  آموزشی (تحصیلاتی) در پیوند با این رشته دارند و تا هنگامی که فاصله میان افراد دانش آموخته با کارداران وجود داشته باشد،در این پیشه،پیروزی و کامیابی ای به دست نخواهد آمد».

توانا در پایان سخنانش پیشنهادی هم دارد و به تارنمای فرهنگی مهرگان می گوید : « پیشنهادم برای گسترش این پیشه،کم کردن فاصله میان سخن تا کردار است. از سویی،باید تسهیلات ویژه ای به سرمایه گذاران در این زمینه پیشکش شود و از کامیابی های کشورهای همسایه برای گسترش گردشگری بهره مند شویم».

مجتبا گهستونی، کُنشگر گردشگری نیز،به تارنمای فرهنگی مهرگان می گوید : « با توجه به این که در درازای سال با سدها (صدها) گردشگر ایرانی و برون مرزی رو به رو می شوم،بارها از زبان و نگاه آن ها متوجه یک نهادۀ (موضوع) همگانی (مشترک) شده ام و آن نبود باور در برخورداری خوزستان از این همه بازمانده های (آثار) تاریخی و گیرایی های (جاذبه های) طبیعی است. آن ها گاهی چیز دیگری هم بر زبان می آورند و می گویند،در بخش های دیگر کشور بیش از این که تاریخ را ببینیم گیرایی های دست ساز نو نوار را دیده ایم،ولی در خوزستان می توان به چشم فرهنگ و تمدن را دید. از سویی دیگر،می گویند،خوزستان می تواند بخش زیادی از درآمد خود را از بخش گردشگری به دست آورد،ولی در این زمینه باید سرمایه گذاری کرد تا زیر ساخت ها فراهم شود».

دبیرانجمن «تاریانا» خوزستان ادامه می دهد : « بر پایۀ آن چه در ادبیات گردشگری بازنمود (تعریف) شده،برخی از محور،شهر،شهرستان ها و روستاها با نام جایگاه نمونۀ گردشگری گزینش می شوند،در این راستا بر پایۀ مطالعات انجام شده،افزون بر سامانهای (مناطق) نمونه در سال های گذشته،شهرها،شهرستان ها و روستاهای نمونۀ گردشگری به پذیرش (تصویب) هیات وزیران رسیده است که اگر هویت جداگانه ای (مستقلی) برای شهرهای نمونۀ گردشگری پا بگیرد،می توان در بودجه سالیانی (سنواتی) سال آینده،ردیف بودجه جداگانه برای آن در نظر گرفت و در برنامۀ ششم هم گنجاند».

نابسامانی جایدهی گردشگران به همراه نبود طرح جامع گردشگری، بنیادی ترین عامل نبود پیشرفت گردشگری خوزستان

این کُنشگر گردشگری و میراث فرهنگی در بخش دیگری از سخنانش می افزاید : « استان خوزستان با وجود گیرایی های طبیعی و تاریخی بسیار برای کشیدن (جذب) گردشگران و گنجایش هایی که می تواند برای رشد اقتصادی و تولید اشتغال داشته باشد باز از گروه استان هایی است که شهرهای آن دارای بیشترین نرخ بیکاری است. پس از پخش آمار جنجال برانگیز کارکرد (عملکرد) 8 ساله دولت های نهم و دهم در زمینۀ اشتغال زایی و بیکاری،نرخ بیکاری 397 شهر کشور آگاهی داده شد که بر پایۀ آن، 20 شهر که جایگاه نخست بیکاری را گرفته اند،شناسایی (معرفی) شدند. با توجه به آن که شهرهای (مسجدسلیمان باوی دشت آزادگان شادگان اندیمشک اندیکا و خرمشهر) از جمله شهرهایی هستند که در جایگاه آغازین این سیاهه (فهرست) جای گرفته اند و همۀ این شهرها در این استان هستند،می توان گفت کمابیش (تقریبا) 35 درسد از 20 شهر نخست بیکار کشور در استان خوزستان جای گرفته است. هرچند کشیدن گردشگر از موارد مهم دربارۀ پیشرفت شهرها و از میان بردن بیکاری به شمار می رود،ولی توجه به زیر ساخت ها و چگونگی باشَندگی (حضور) گردشگران از اهمیت بیشتری برخوردار است. از دگر سو،خوزستان با آغاز فصل گردشگری با کمبود واحدها و فروشگاه های میان راهی،دستشویی و... در گذرهای گردشگری رو به رو است. هرچند بخش خصوصی برنامه هایی در این زمینه بازنمود کرده،ولی روستاهای هدف گردشگری همچنان از پُرسمان های (مسایل) بهداشتی،امنیتی و رفاهی جهت باشَندگی گردشگر رنج می برند».

گهستونی ادامه می دهد : « گیرایی های طبیعی و تاریخی این استان به شوَند (دلیل) نبود طرح جامع گردشگری با همۀ توانمندی هایش بدون فرجام و راهبرد (استراتژی) است و از این رو رفتارهای سلیقه ای و برنامه های ناکام دورنمای خوبی را در زمینۀ گردشگری در این استان انجام پذیر نمی کند».

دریاچه پشت سدها گیرایی گردشگری ندارد

این راهنمای گردشگری در بخش دیگری از سخنانش می گوید : « درکردار از گیرایی های دریاچه‌های پشت سدهای کرخه،دژ،عباس‌پور،گدار،مارون،گتوند و... بهره برده نمی شود و نتوانسته اند طرح‌هایشان را در این سامانها به اجرا درآورند. از سویی،هیچ بخش خصوصی و سرمایه گذاری در این زمینه کوشش (فعالیت) روشنی انجام نداده است.

سازمان آب و برق در کنار سد مارون بهبهان و سد شهیدعباس پور اندیکا در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ کامیاب به پدیداری ویلا و مجتمع فرهنگی،خدماتی، رفاهی برای کارکنان شد که در فرجام سایر گردشگران نیز از این خدمات بهره بردند،ولی جز وزارت نیرو هیچ بخش خصوصی با وجود فرصت‌های گردشگری به ویژه در زمینۀ ورزش‌های آبی آماده به سرمایه‌گذاری در این زمینه نشده است».

گردشگری دریایی مغفول مانده

گهستونی در پایان می افزاید : « بندرامام،هندیجان و ماهشهر به عنوان شهرهایی که به دریای پارس (خلیج فارس) راه دارند نه تنها ادارۀ میراث فرهنگی ندارند،بلکه هرگز از دیدگاه گردشگری دریایی نیز مورد مطالعه قرار نگرفته اند و گذر گردشگری برای آن ها بازنمود نشده است.

راه کار گسترش پیشۀ گردشگری در گسترۀ خوزستان راه اندازی کارگاه های کوچک،همچون تولید صنایع دستی و خوراک بومی (محلی) در زمینۀ گردشگری است. چاره اندیشی در چگونگی کشش سرمایه‌گذار درونی و برون مرزی،پدیداری شرایط درخُور و انگیزه فراخُور (متناسب) برای راهنمایان گردشگری،پافشاری بر آموزش و پژوهش در زمینۀ گردشگری از جمله مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد.

وادار کردن آژانس‌ها برای ورود گردشگر به درون استان،پشتیبانی (حمایت) از ایده کارآفرینان برای پیشبرد آرمان های (اهداف) گردشگری،برگزیدن (اختصاص) وام‌های کم بهره و درازمدت به سرمایه‌گذاران بخش گردشگری و آموزش خردسالان از دیگر راه‌های گسترش پیشۀ گردشگری در این استان است».

 

 

نوشته مرتبط

·         گردشگری نیازمند درمانگری

 


 *پژوهشگرتاریخ و فرهنگ ایران- راهنمای گردشگری- کُنشگرمیراث فرهنگی و زیست بوم- دبیرانجمن مهرگان

  



1393/12/17
بازدید : 1748


دیدگاه ها

زربانو منصوری

با سپاس از سرکارخانم توانا دوصد گفته به از نیم کردار نیست دربین گفته های فراوان راستی ها گم شده ما درکشورمان به زیرساخت های فرهنگی گردشگری ، حفظ منابع پایه (طبیعی - تاریخی) بی مهری وبی مسئولیتی ..

دیدگاه خود را بنویسید