تارنمای فرهنگی مهرگان- گروه میراث فرهنگی- سمیه ایمانیان*
میگویند حال مناسبی ندارند، روی اکثر نقشبرجسته های تاریخی کشور که دست بگذارید بیتوجهی از هر نوع به آن ها یا در حال محو نابودی شان است، روندی که به مرور تکرار و عادت میشود.
به گزارش تارنمای فرهنگی مهرگان و بازگفت (به نقل از) خبرگزاری دانشجویان ایسنا، حجاریهای «بَرم دِلک» مربوط به دوره ساسانیان، در شیراز انتهای خیابان کفترک هم نمونهای از این اتفاق است، این نقش برجسته مدت هاست که به حال خود رها شده است و تبدیل آن به مکانی برای راحتترین تفرجگاه شیرازی ها آن را به مکان تجمع معتادان، آوار زباله ها و حتا گاهی اوقات سیبل تفنگهای شکاری یک عادت مالوف شده است.
علی هژبری، باستانشناس دوران تاریخی در گفت وگو با خبرنگار ایسنا، از روند ادامهدار نابودی نقش برجستۀ «برمدلک» شیراز مانند برخی دیگر از نقش برجستههای تاریخی و ارزشمند کشور ابراز نگرانی کرد.
او با تاکید براینکه فقط نقش برجسته «برم دلک» نیست که در حال نابودی است، افزود: متاسفانه نقش برجستههای زیادی در نقاط مختلف کشور داریم که وضعیت اصلا مناسبی ندارند، چون گاهی اوقات نیز مردم آنها را هدف قرار تفنگ های شکاری خود قرار میدهند.
وی نقش برجستۀ «برم دلک» را یکی از نمونههایی دانست که چون مکان مناسب و آسانتری برای تفرج مردم شیراز است آسیبهای بیشتری دیده، گفت: برای حفاظت و نگهداری این نقش برجسته میتوان از راهکار دوربین مخفی با دید شب که نیازچندانی به حضور همیشگی نیروی یگان حفاظت ندارد و حفاظت از آن را راحتتر میکند استفاده کرد.
او با اشاره به تعداد کم نیروهای یگان حفاظت در استان پارس افزود: با توجه به تعداد کم نیروهای یگان حفاظت امکان حضور هر روزۀ آنها در کنار این اثر تاریخی و حتا دیگر نقش برجستههای تاریخی وجود ندارد، بنابراین با نصب دوربین مداربسته با دید در شب امکان حفاظت و نگهداری از آن راحتتر میشود.
وی افزود: با نصب دوربین مداربسته با دید شب و استفاده از انرژی خورشیدی که میتواند نیروی برق را جذب کند و با برقراری ارتباط به مرکز میتوان به طور دائم از این نقش برجسته و دیگر نقش برجستههای قرار گرفته در نقاط مختلف کشور از آنها مراقبت کرد.
او با بیان اینکه معمولا نقش برجستهها از سطح زمین بالاتر هستند و دست انسان به آنها نمیرسد، گفت: هرچند تعدادی از نقوش تاریخی و نقش برجستههای دیگر در نقاطی مانند «تنگ چوگان» یا «کتیبه هخامنشی» در جزیرۀ خارک توسط افراد مختلف شکسته یا آسیب دیدهاند، گفت: یا باید ردیف بودجهای برای حضور همیشگی نیروی یگان حفاظت در این محوطههای تاریخی در نظر گرفت یا اینکه موظفیم اقدامات ضروری برای حفاظت آنها را انجام دهیم.
هژبری باتاکید بر اینکه با برآوردهای انجام شده در سه ماه گذشته امکان نصب این نوع از دوربینها با حدود 15 میلیون تومان بود، گفت: در حال حاضر با اعتباری حدود سی میلیون تومان میتوان آن را به راه انداخت.
وی تاکید کرد: هرچند دسترسی به این نقش برجستهها سخت است اما تاثیر عوامل طبیعی بر این نوع از بناهای تاریخی عاملی است که اگر توجه کافی به آنها نشود باعث نابودی تدریجی این نوع از آثار و محوطههای تاریخی میشود.
او همچنین با اشاره به وندالیسم فرهنگی و تخریب اموال فرهنگی که چند سالی است توسط برخی از افراد انجام میشود، افزود: متاسفانه برخی از افراد با آزادی کامل به این نقش برجستهها آسیب وارد میکنند و هیچ کس نیست که در این زمینه به آنها گوشزد کند.
به گزارش تارنمای فرهنگی مهرگان و بازگفت ایسنا، نقش برجستۀ «برمدلک» در ۱۵ دی ۱۳۱۰ به ثبت رسیده است. این اثر
بر صخرۀ کوچکی در برم دلک و در حدود ده کیلومتری شرق شیراز است که در نقش سمت چپ، در برابر شاهزاده بانویی ساسانی تصویر یکی از بزرگان ساسانی دیده میشود و در زیر بازوی این مرد کتیبهای* چهار یا پنج سطری به خط پهلوی نوشته شده است، اغلب حروف این کتیبه محوشده اما ظاهراً در معرفی این مرد است، البته این سنگ نوشتهها با بیل مکانیکی مورد تعرض قرار گرفته و بخشی از آن تخریب شده است.
*توجه-دراین جا هیچ کتیبه ای وجود ندارد و شوربختانه درخبرگزاری هاهمیشه به اشتباه به آن اشاره می شود!
کارخانه ای که در حریم درجه یک و روبروی این مجموعه ساسانی سالهاست جاخوش کرده است