بالا رفتن از گنبد «سعدالسلطنه» تخلف است

جمعه 31 فروردین 1403





بالا رفتن از گنبد «سعدالسلطنه» تخلف است



 

 

 

 






تارنمای فرهنگی مهرگان گروه میراث فرهنگی سیاوُش آریا*

 

 

در روزهای گذشته شماری از تریال کاران ملی برای ضبط در برنامه «چند درجه» شبکه نسیم، از گنبد سرای سعدالسلطنه با دوچرخه های خود بالا رفته و به باور خود برای یادبود و تبلیغ، نگاره ای دسته جمعی گرفته و آن ها را به نمایش گذاشته اند که برابر قانون این کار تخلفی آشکار است.

 

به گزارش تارنمای فرهنگی مهرگان، روز آدینه (جمعه) 26 تیرماه، نگاره هایی (تصاویر) در شبکه های اجتماعی و فضای مجازی پخش شد که نشان می داد، شماری (تعدادی) از دوچرخه سواران به بالای گنبد کاروان سرای سعدالسلطنه شهرستان قزوین رفته و با هم نگاره ای دسته جمعی گرفته اند. همان زمان کُنشگران میراث فرهنگی در شبکه های اجتماعی و فضای مجازی به این کار نادرست واکنش نشان داده و اظهار شوربختی (تاسف) کرده و خواستار پاسخ گویی مدیران و سرپرستان میراث فرهنگی و برگزارکنندگان آن برنامه شده بودند و درخواست رسیدگی فوری به این موضوع را داشتند.

 

روز شنبه 28 تیرماه، خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا به این کار نادرست واکنش نشان داد و در گزارشی با نام « آن ها سرِ سعدالسلطنه سوار شدند!» به آن پرداخته و چند دیدگاه از کاربران شبکه های اجتماعی و ورزش کاران را بازتاب داد. در همان روز شنبه در آغاز مدیرکل میراث فرهنگی استان قزوین و چند دقیقه ای پس از آن، تهیه کنندۀ برنامۀ «چند درجه» شبکه نسیم در سخنانی با ابراز پشیمانی از اقدام پیش آمده، توضیحاتی را برای آگاهی رسانی اَفکار همگانی (عمومی) در خبرگزاری ها و ایسنا بازتاب دادند.

 

اما این سخنان دارای ایرادهای فراوانی از جنبۀ میراث فرهنگی و قانون و ضابطۀ حفاظت و پاسداری از یادمان های تاریخی فرهنگی  و ملی و دارای ارزش تاریخی است که نخست پاسخ تهیه کنندۀ برنامۀ «چند درجه» آورده خواهد شد و پس از آن، نکته هایی را برای آگاهی مدیران و سرپرستان میراث فرهنگی خواهیم آورد تا بیشتر با قانون آشنا شده و بدانند که در این زمینه، تخلفی آشکار رُخ داده شده و با اظهارات غیرکارشناسی، نمی توان صورت مساله را پاک کرد.

 

 

 

توضیح تهیه کنندۀ برنامۀ «چند درجه» دربارۀ بالا رفتن از بام سعدالسلطنه

 

 

تهیه کنندۀ برنامۀ «چند درجه» شبکه نسیم گفته است : گروه تریال کاران (حرکت نمایشی و هیجان اَنگیز دوچرخه سواران که زیر مجموعه ای از رشتۀ دوچرخه سواری نمایشی است) تنها سه دقیقه روی گنبد سرای سعدالسلطنه آن هم برای شناسایی (معرفی) بنا، حضور داشتند. این کار قابل سنجش با آسیبی که به محوطه هایی همانند پارسه (تخت جمشید) وارد می شود، نیست.

رضا بختیاری با بیان این که، آن اجرا در زمان باشَندگی (حضور) شهردار قزوین و حراست انجام شده، در دنبالۀ سخنانش گفته است : این گروه (تیم) بدون اجازه و پروانه (مجوز) از گنبد بالا نرفته است، حراست در را باز کرد و هَموَندان (اعضای) گروه تنها برای سه دقیقه روی گنبد رفتند تا نگاره ای هوایی برای شناسایی بنا برداشته شود. در واقع، آرمان از باشندگی این افراد روی گنبد، شناسایی آن یادمان تاریخی بود...

 

وی در بخش دیگری از سخنان خود گفته است : رُخ داد شگفت اَنگیزی نبود. نمایندگان میراث فرهنگی هم بودند، نماینده حراست در را باز کرد، موانع را در حیاط سعدالسلطنه قرار دادیم و نمایش ها در همان حیاط انجام شدند...

تهیه کنندۀ برنامۀ «چند درجه» در پایان سخنان خود اَفزوده است : آجری نیفتاده، خدشه ای وارد نشده است، به هیچ جایی خطی وارد نشده، تنها سه دقیقه ایستاده اند. اگر آن یادمان های تاریخی را این سه دقیقه ایستادن خراب می کند، پس چه رُخدادی برای جایی همانند پارسه (تخت جمشید) که مردم به گونۀ پِیاپی در حال آسیب زدن به آن هستند، می افتد؟ (خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا، شنبه 28 تیرماه، کد خبر 99042820864).

 

 

 

هر بنای تاریخی که آسیب ببیند، جُرم رخ داده است

 

 

بر پایۀ ماده 558 قانون تعزیرات تصویب شده در سال 1375 خورشیدی، هرکس به همه یا بخشی از ابنیه،اماکن، محوطه ها و مجموعه های فرهنگی تاریخی یا مذهبی که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، یا تزیینات، ملحقات، تاسیسات، اشیاء و لوازم و خط ها و نقش های منصوب یا موجود در اماکن نام برده شده که آزادانه (مستقلا) نیز واجد حیثیت فرهنگی - تاریخی یا مذهبی باشد، خرابی وارد آورد، اَفزون بر جبران خسارات وارده، به زندان از یک تا ده سال محکوم می شود.

 

در این جا، تهیه کنندۀ ارجمند برنامۀ «چند درجه» که پیوسته پافشاری (اصرار) دارد و تکرار می کند که آجری نیفتاده، هیچ جایی خطی وارد نشده، باید بدانند که اگر خدای ناکرده، رُخداد ناگواری پیش آمده بود و هرگونه آسیب یا خطی به بنا وارد می شد، بر پایۀ قانون نام برده شده در بالا، ایشان و افراد گروه مجرم به شمار آمده و باید تاوان کار خود را پس می دادند. پس پافشاری برای آسیب وارد نشدن به بنای سعدالسلطنه از پایه نادرست و غیرکارشناسی و غیرحرفه ای است.

 

سخن درخُور نگرش این است که، اساس انجام این اقدام نه تنها نادرست و نسنجیده بوده است، بلکه شان و جایگاه و منزلت یادمان های تاریخی فرهنگی و ملی را به زیر پرسش برده و خدشه دار خواهد کرد. همچنین این گونه کارها، هویت ملی و شناسنامۀ بالنده و ارزشمند نیاکانی ما را نشانه گرفته و به ریشخند می گیرد و خدشه دار می کند.

 

تهیه کنندۀ گرامی برنامۀ «چند درجه» و افراد گروه دوچرخه سواری تریال باید بدانند، یادمان های تاریخی و فرهنگی جای نمایش و تبلیغ نبوده و نیست و آن ها نیازی به تبلیغ ندارند. زیرا یادمان های فرهنگی و تاریخی، آن اندازه توانمند و گیرا هستند که به تنهایی بازگو کننده و معرف خود به شمار می آیند. آن هم یادمان ارزشمندی همانند کاروان سرای سعدالسلطنه که چشم و چراغ و شناسنامۀ شهرستان قزوین است و کم تر گردشگری را سراغ داریم که این یادگار نیاکانی را نشناسد و یا در سفر به این شهرستان، از آن بازدید نکند. در واقع، آرمان برنامۀ «چند درجه» بیشتر شناسایی و تبلیغ برای خود و گروه مورد نظر بوده که خواسته اند از توانایی (پتانسیل) و گیرایی کاروان سرای سعدالسلطنه، به سود خود بهره ببرند.

 

از سویی، باید دانست راه رفتن، بالا رفتن و دست زدن به یادمان های تاریخی و فرهنگی، کاری ناپسند و ناروا و به دور از اخلاق در پیشۀ (صنعت) گردشگری به شمار آمده و ممنوع بوده و تخلفی آشکار است. همچنین پاسداشت این موارد بیانگر سطح فرهنگ و دانش و آگاهی و بیداری اجتماعی مردم است. و مهم تر از همه، راه رفتن و بالا رفتن از یادگارهای ارزشمند تاریخی و فرهنگی، دهن کجی به گذشتگان و پدران و مادران خود ما و توهین به تاریخ و هویت هر کشوری به شمار می آید. نقدهای فراوانی در این زمینه وجود دارد، ولی در این جا نمی گنجد و سخن را کوتاه می کنیم. تنها بایسته است به موردی مهم اشاره شود.

 

تهیه کنندۀ برنامۀ «چند درجه» بر پایۀ کدام آمار و اسناد و مستندات گفته است که، مردم پِیاپی در حال آسیب زدن به جایی همانند پارسه (تخت جمشید) هستند؟ آیا وی می دانند که این محوطۀ باستانی به ثبت جهانی رسیده و از ارزشمندترین و اَرزنده ترین یادمان های تاریخی و فرهنگی کشور است و دارای نگهبان در بخش های گوناگون محوطه و مسوول حفاظت و پاسداری است و یک پایگاه میراث فرهنگی به شمار می آید. در این که، امکان دارد فردی نادانسته و ناآگاهانه بر روی دیوارهای خِشتی میراث جهانی پارسه راه رود، تردیدی نیست. اما همان زمان به وسیلۀ نگهبانان زحمت کش از این گونه کارها پیشگیری شده و تذکر داده می شود. همچنین به وسیلۀ دوربین های مدار بسته در میراث جهانی پارسه، هرگونه کاری دیده شده و کنترل خواهد شد. در واقع، سنجش یادمان های تاریخی و فرهنگی با یک دیگر از آنِ هر دورۀ تاریخی که باشد از پایه نادرست و غیرکارشناسی است.

 

در پایان باید به گروه دوچرخه سواری و تهیه کنندۀ برنامۀ «چند درجه» گفت،  نخست آگاهی و دانش خویش را دربارۀ میراث فرهنگی بالا برده و دیگر این که، دربارۀ مواردی که تخصصی در آن ندارید، اظهارنظر غیرکارشناسی نفرمایید.

 

 

 

سخنی کوتاه با مدیرکل میراث فرهنگی قزوین دربارۀ سعدالسلطنه

 

 

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان قزوین نیز، در پاسخ به واکنش های دوست داران و کُنشگران میراث فرهنگی دربارۀ بالا رفتن گروه دوچرخه سواری به گنبد کاروان سرای سعدالسلطنه، همان سخنان تکراری و غیرکارشناسی تهیه کنندۀ برنامۀ «چند درجه» و سرپرستان و مدیران شهرداری را آورده است که، بنای تاریخی هیچ آسیبی ندیده است و دوچرخه ها سبک بوده و وزنی نداشته اند و کمابیش 5 کیلوگرم بیش تر وزن نداشته و گروه تریال کاران با دست دوچرخه ها را بالا برده و آن جا نگاره ای یادگاری گرفته اند... بنا مرمت شده و ایستایی کافی دارد... این کار را تایید نمی کنیم، ولی پافشاری داریم به بنا آسیبی وارد نشده و مسابقه ای در پشت بام صورت نگرفته است...

 

به راستی آیا مدیرکل میراث فرهنگی استان قزوین با قانون و مقررات میراث فرهنگی آشنایی کامل دارند؟ آیا کتاب مجموعه قوانین و مقررات میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی را خوانده است. آیا بهتر نیست از کارشناسان میراث فرهنگی در ادارۀ خود مشاوره بگیرد تا  با ریز و جزییات قانون میراث فرهنگی آشناتر شود.

 

اگر به راستی، این کار مورد تایید ادارۀ کل میراث فرهنگی قزوین نبوده است، چرا گروه دوچرخه سوار با وجود باشندگی نمایندگان میراث فرهنگی از بام کاروان سرای سعدالسلطنه بالا رفته اند؟ و چه کسی در را برای آنان باز کرده است. پرسش هایی از این دست بی شمارند که از آن ها در می گذریم و نگارنده تنها به یک مورد اشاره می کند. اگر خدای ناکرده این بنای ارزشمند و بی همتا آسیب می دید، شما چگونه می توانستید شب را آرام سر بر بالین گذاشته و آسوده بخوابید و عذاب وجدان نداشته باشید.

آیا نمی دانید آسیب رساندن به یادمان های تاریخی و فرهنگی جرم است. آیا نمی دانید بالا رفتن از بام بنای سعدالسلطنه تخلف است. بهتر است از این پس، بیش تر و بهتر مراقب یادمان های تاریخی و فرهنگی استان قزوین باشید.

 


نگاره های زیر از اینترنت و شبکه های اجتماعی برداشت شده است، آن ها را ببینید :

 

 

 


این کار شان و جایگاه و هویت آثار تاریخی را زیر سوال می برد


مگر در مکان های تاریخی جای اینگونه نمایش ها است؟

 








 

 

*پژوهشگر تاریخ ایران و میراث فرهنگی خبرنگار آزاد کُنشگر میراث فرهنگی، گردشگری و زیست بوم راهنمای گردشگری دبیر انجمن مهرگان



1399/5/1
بازدید : 977


دیدگاه ها

کوروش دادار

درود و سپاس از سیاوش اریای ارجمند مایه شرمساری است کار این مردمان شگفت زده ام...

دیدگاه خود را بنویسید