زخم هایی ژرف بر پیکرۀ غار «هوتو» و کمربند بِهشهر

پنج شنبه 9 فروردین 1403





زخم هایی ژرف بر پیکرۀ غار «هوتو» و کمربند بِهشهر



 

 

 

 

 

 

 

 


تارنمای فرهنگی مهرگان گروه میراث فرهنگی سیاوُش آریا*

 

اِشکَفت یا همان غار پیش از تاریخ «هوتو» و کمربند بِهشهر در استان مازندران روزگار اندوه باری را سپری می کند و زخم های ژرفی بر پیکرۀ بی دفاع و رنجورش زده شده و قامت آن را خَم کرده است.

به گزارش تارنمای فرهنگی مهرگان، اگر این روزها سری به اِشکَفت (غار) پیش از تاریخ «هُوتو» و کمربند بِهشهر بزنید از دست اندازی های (تعرضات) نابخردانۀ انسان ها شگفت زده شده و از بی مهری ها و نامهربانی های افراد سودجو اَشک از دیدگانتان رَوان خواهد شد.

انبوه یادگاری نویسی ها بر روی اِشکَفت «هُوتو» با رنگ، شکستن بخشی از سنگ های درون اِشکفت و کمربند «هوتو» به انگیزۀ پوچ یافتن گنج و ساخت راه پله در ورودی هر دو اثر از سوی مدیران مربوطه، تنها بخشی از زخم هایی است که بر پیکرۀ بی دفاع و ناتوان این یادگار ملی زده شده است. ساخت و سازهای گستردۀ خانه های مسکونی و پیشرفت آن ها تا حَریم درجه یک این یادمان تاریخی و ملی و سرپیچی از قانون های میراث فرهنگی و نابودی درختان و پوشش گیاهی در این بخش، از دیگر دشواری های پیش روی یکی از مهم ترین یادمان های تاریخی کشور است که از دیدگاه پژوهش و بررسی های باستان شناختی و زمین شناسی دارای اهمیت به سزایی است. همچنین پژوهش و مطالعه های بُنیادین از درک بهتر و بیشتر این یادمان ملی در رشته های گوناگون از جمله مردم شناسی، زمین شناسی، جانور شناسی و ...، اَمری بایسته (ضروری) به شمار می آید. از سویی، طبیعت دست نخورده (بکر) و زیبای این منطقه به انگیزۀ بهره های نادرست در راستای گردشگری رو به نابودی است. اما بی گمان یکی از مهم ترین چالش های پیش روی این یادمان ملی، واگذاری آن به بخش خصوصی غیرمتخصص است که تنها در اندیشۀ سودآوری مالی بوده و اَرج و ارزش این یادمان بی همتای تاریخی را تا اندازۀ (حد) یک مکان تفریحی و گردشگری (توریستی) پایین آورده است. نیاز به یادآوری است که اگر چُنین یادمان ارزشمند و یگانه ای در هر کجا و هر کشوری بود با رسیدگی و پرداخت علمی و دنبالۀ پژوهش ها و مطالعه ها در رشته های گوناگون، آن را به کانونی بزرگ و گسترده برای پژوهش دانشگاهیان سراسر جهان تبدیل کرده و پس از آن با راه و روش درست و آموزش، آن را به بزرگ ترین مرکز گردشگری کشورشان دگرگون می ساختند.

اِشکَفت و کمربند «هُوتو» در شهرستان بِهشهر مازندران روزگار اندوه باری را سپری می کند و زخم های ژرفی (عمیقی) بر گُردۀ رنجورش نشسته و قامت آن را خَم کرده است. کاش کمی با آن مهربان باشیم...

به گزارش تارنمای فرهنگی مهرگان، اِشکَفت هوتو در نزدیکی شهرستان بِهشهر در روستای تروجن (شهید آباد کنونی)  جای دارد. این اِشکفت دیرینگی تاریخی دارد و آثار باستانی ارزشمندی دربارۀ زندگی انسان های نخستین در آن پیدا شده است. این اِشکفت در دامنۀ کوه البرز و در آغاز ورودی شهرستان بهشهر و در بازۀ (فاصله) 50 متری جفت خود، اِشکفت کمربند جای گرفته است و دارای دو ورودی در دو بلندای (ارتفاع) گوناگون و یک سوراخ تهویه در سقف است. همچنین بخشی از فیلم سینمایی «اَفعی» با بازیگری جمشید آریا (هاشم پور) در این اِشکفت تولید شده است.

 

اهمیت غار

 

اشکَفت و کمربند «هوتو» از دیدگاه کشف اسکلت انسان با دیرینگی پیش از تاریخ آوازۀ جهانی دارد. ارزش اِشکفت و آثار کشف شده در آن تا به اندازه ای است که در برخی از موارد از این اِشکفت به کانی (معدن) طلای انسان شناسان یاد شده است. مهم ترین این کشفیات که به «انسان هوتو» نامدار است، سه اسکلت در برگیرندۀ اسکلت های یک مرد و زن بزرگ سال به همراه اسکلت زنی جوان است. هم اینک نگاره هایی (تصاویر) از این کشفیات که در سال 1330 خورشیدی به سرپرستی «کارلتون استیونز کون» استاد دانشگاه پنسیلوانیا آمریکا انجام شده است، در بخش بایگانی موزه باستان شناسی و مردم شناسی دانشگاه پنسیلوانیا موجود است.

 

کاوش های غار هوتو

 

برای کاوش در این اِشکفت در درازای چهار هفته به آرامی بیش از 100 متر از کف اِشکفت خاک برداری شد. دانشمندان در پایین ترین نقطه به سنگ ریزه هایی از «عصر یخبندان» با پیشینۀ کمابیش 75 هزار سال رسیدند. در همین بخش انتهایی بود که تکه های استخوان های «انسان هوتو» پیدا شد. دانشمندان با کنار هم گذاشتن تکه های جمجمۀ پیدا شده از سه انسان، به مدل جمجمه این انسان ها دست یافتند. شکل جمجمه اسکلت های پیدا شده در این اِشکفت با اسکلت های انسان «نئاندرتال» و انسان های «پیلت دوان» که در زمان مشابه زندگی می کردند تفاوت داشته و تا اندازۀ فراوانی همانند جمجمۀ انسان امروزی است. از همین روی " انسان هوتو " یکی از یافته های ارزشمند دانشمندان بوده که تاثیر مهمی در دیدگاه مردم شناسان از نحوۀ تکامل نسل انسان امروزی داشته است. دانشمندان جمجمه های به دست آمده را وابسته (مربوط) به نخستین نسل های انسان امروزی می دانند که کمابیش به گونۀ کامل و سالم نیز به دست آمده اند.

 

دست یافته های غار هوتو

 

بر پایۀ کاوش های لویی واندِنبرگ در اِشکفت هوتو بهشهر سنگ ریزه ها و اسکلت سه انسان کشف شد که نزدیک 7 هزار سال پیش در این منطقه زندگی می کرده اند. اِشکفت هوتو در باختر (غرب) بهشهر جای گرفته و آن چه در این مکان کشف شده در برگیرندۀ نشانه هایی از دوران یخچال، عصرآهن، نوسنگی، آغاز پارینه سنگی و اشیایی از سنگ چخماق که وابسته به پارینه سنگی بوده، یافت شده است. زنده یاد دکتر منوچهر ستوده در کتاب از آستارا تا استارآباد در همین زمینه می نویسد : سال 1951 میلادی گودالی بزرگ کنده شد. از ژرف ترین نقطۀ این گودال به سنگ ریزه های عصر یخچال برخوردند. در این گودال اَشکوبه هایی (طبقات) از عصرآهن تا نئولیتیک و در پایین آن آثار پالئولیتیک دیده می شود. برای پژوهش بیشتر گودالی در اَشکوبه های دوران یخبندان کنده شد که در برگیرندۀ سنگ ریزه های مشکی بود. در فاصلۀ میان هر یک ماسه و لای جای داشت. کمی پایین تر لایه ای از سنگ ریزه های سرخ مخلوط با ماسه و پایین تر از آن لایه ای از سنگ ریزه های سرخ مخلوط با ماسه و خاک رُس دیده شد. در این لایه اشیایی از سنگ چخماق به دست آمد که وابسته به دوران پالئولیتیک است. در لایۀ دیگر همین اَشکوبه بود که اسکلت سه انسان کشف شد.

 

در زیر نگاره هایی را که به تازگی گرفته شده است، ببینید :

 

 

 



ورودی مجموعه تاریخی غار و کمربند هوتو که به یک تفریحگاه غیر فرهنگی تبدیل شده است


دهانۀ بالایی غار هوتو از بیرون

یادگاری نویسی ها با رنگ در دهانه ورودی غار هوتو

ترک و شکاف هایی که در سقف غار پدید آمده و اگر رسیدگی نشود ریزش خواهد کرد

بخش هایی ازغار که بدست افراد سودجو شکسته شده است


انبوه یادگاری نویسی ها درون غار دل هر دوستدار میراث ایرانی را بدرد می آورد

انتهای غار هوتو

بخشی از کمربند غار هوتو


ورودی کمربند غار از زاویه درون


راه پله هایی که در کمربند غار ایجاد شده خلاف قانون های میراث فرهنگی و منشور جهانی است

شکستگی در بخش هایی از کمربند غار


  ساخت و سازهای گسترده خانه های مسکونی و پیشرفت آن ها تا حریم درجه یک یادمان ملی و نابودی درختان

 

 

 

 

 

 

 

 

 


*پژوهشگر تاریخ و فرهنگ ایران راهنمای گردشگری خبرنگار آزاد کُنشگر میراث فرهنگی، گردشگری و زیست بوم دبیر انجمن مهرگان



1396/03/02
بازدید : 2404


دیدگاه ها

دیدگاه خود را بنویسید