حریم آتشکدۀ کازرون شکسته شد

پنج شنبه 9 فروردین 1403





حریم آتشکدۀ کازرون شکسته شد



 

 

 

 

 

 

 

 


تارنمای فرهنگی مهرگان گروه میراث فرهنگی سیاوُش آریا*

 

حریم درجه یکِ آتشکدۀ کازرون با پدیداری گُلخانه و برپایی یک اتاقک، شکسته شد تا بار دیگر به یادمان های تاریخی و ملی کشور دست اندازی شده و یادگارهای نیاکانی دستخوش تهدیدهای جدی جای گیرند.

به گزارش تارنمای فرهنگی مهرگان، آتشکدۀ کازرون که در 10 کیلومتری جنوب خاوری (شرقی) شهرستان کازرون در استان پارس (فارس) جای گرفته و به باور برخی از پژوهشگران از سوی «مهرنرسی»، وزیر نامدار بهرام پنجم ساسانی ساخته شده است، مورد بی مهری و دست اندازی کشاورزان جای گرفته و به حریم و عَرصۀ آن تجاوز شده است. نخستین دست اندازی ها به این یادمان ملی از سوی ادارۀ برق با برپایی تیرهای برق در عَرصۀ این اثر ارزشمند باستانی رُخ داده که با زیرپا گذاشتن قانون های میراث فرهنگی و خدشه دار کردن محوطۀ باستانی آن، پدیدار شده است. همچنین در چندین ماه گذشته، گُلخانه و اتاقکی در چند متری آتشکدۀ کازرون برپا شده و حریم درجۀ یک آن را نیز، خدشه دار کرده است که تهدیدی جدی برای این یادمان باستانی به شمار می آید. هم اینک مالک این گُلخانه به تازگی مصالح ساختمانی ازجمله بلوک سیمانی سنگین (تابوک) و شن و ماسه را در نزدیکی این چهارتاقی ریخته تا به گمان فراوان اقدام به برپایی ساخت و سازهای تازه کند! از سویی، این یادمان باستانی و ملی در میان زمین های کشاورزی جای گرفته و تا کنون حریم و عَرصۀ آن از سوی سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تعیین نشده است و همین راه را برای دست اندازی بیشتر به این یادگار تاریخی باز گذاشته است. این در حالی است که سازمان میراث فرهنگی حتا تاکنون یک تابلوی شناسایی (معرفی) اثر را درکنار این یادمان ملی برپا نکرده است تا بتوان به وسیلۀ آن هُشدارهای لازم را به مردم بومی و کشاورزان داده و آگاهی ها و دانش آنان را بالا برد. زیرا با بالا بردن سطح دانش و آگاهی مردم منطقه است که می توان از توانمندی آنان برای پاسداری و نگاه بانی یادمان های تاریخی و فرهنگی بهره برد.

با این همه نگارنده با رفتن به سازمان میراث فرهنگی و آگاهی رسانی به سرپرستان (مسوولان) این سازمان، خواستار رسیدگی بیشتر و برخورد قانونی با متخلفان یادمان های ملی و میراثی شده است. به گفتۀ یکی از سرپرستان سازمان میراث فرهنگی نیز، این سازمان از مالک گُلخانه شکایت کرده و پیگیر ماجرا است. همچنین کارشناس ثبت آثار تاریخی و فرهنگی استان گفت : باید هر چه زودتر حریم و عَرصۀ این اثر ملی تعیین شود تا بتوان از دست اندازی های بیشتر پیشگیری کرد.

به گزارش تارنمای فرهنگی مهرگان، آتشکدۀ کازرون در سال 1316 خورشیدی به وسیلۀ «ماکسیم سیرو» کشف شد. این چهارتاقی بر روی چهار پایۀ سنگی استوار شده و گنبدی منحنی شکل داشته است. مصالح اصلی به کار رفته در سازه، سنگ و ملات گچ است. بلندای هر یک از ضلع ها 5 متر و نیم است. کُلفتی (ضخامت) پایه های سنگی آتشکده یک متر و پهنای دهانۀ هر یک از تاق ها 2 متر و نیم است. بلندای پایه ها تا پهنۀ زمین نیز، 2 متر و چهل سانتی متر است. دیوارهای آتشکده اندازه ای نزدیک به 1*2/20  متر دارند. اما هم اینک تنها دو پایه از چهارپایۀ چهارتاقی موجود است و از سقف گنبدی آن هم دیگر اثری برجای نمانده است!؟ این دو پایۀ برجای مانده نیز تا نیمه در گذشته بازسازی شده است. بنا بر نوشته های تاریخی، آتشکدۀ کازرون تا سدۀ سوم مَهی (قمری) کامل سالم بوده است.

آتشکدۀ کازرون با شمارۀ 331 در بهمن ماه 1318 به ثبت ملی رسیده است و پاسداری و نگهداری از آن، تنها بر دوش سازمان میراث فرهنگی نیست و همۀ نهادها و اُرگان های دولتی و مردم در برابر آن مسوول هستند.

 

در زیر نگاره هایی را که به تازگی گرفته شده است، ببینید :

 

 



آتشکدۀ ساسانی کازرون که امروزه در میان زمین های کشاورزی رها شده است




برپایی تیرهای برق در عَرصۀ چهارتاقی و گُلخانه در حریم درجه یک آن، تعرض به آثار ملی است

اتاقکی که در حریم درجه یک یادمان ملی ساخته شده است

اثر ملی که لب جاده جای گرفته و جاده  تهدیدی جدی برای آن به شمار می آید

بخش هایی از چهارتاقی که در فاصلۀ چند دهه پس از کشف از میان رفته است!؟


آثاری مربوط به ردۀ دیواره های دور آتشکده که از میان رفته و سنگ های آن در گوشه ای ریخته شده است

مصالحی که به تازگی مالک گلخانه در حریم این یادمان ملی ریخته تا اقدام به ساخت و سازهای تازه کند و جای شگفتی دارد
 

 

 

 

 

 

 


*پژوهشگر تاریخ و فرهنگ ایران راهنمای گردشگری خبرنگار آزاد کُنشگر میراث فرهنگی، گردشگری و زیست بوم دبیر انجمن مهرگان



1396/02/04
بازدید : 1827


دیدگاه ها

دیدگاه خود را بنویسید