موزۀ زرتشتیان کرمان را در آتشکده ببینید

پنج شنبه 9 فروردین 1403





موزۀ زرتشتیان کرمان را در آتشکده ببینید



 

 

 

 

 

 

 

 


تارنمای فرهنگی مهرگان گروه گردشگری سیاوُش آریا*

 

گنج خانه یا همان موزۀ مردم شناسی زرتشتیان را در آتشکدۀ شهر کرمان ببینید. گنج خانه ای که ما را با آیین ها و فرهنگ ریشه دار مَزدایی (زرتشتی) آشنا می کند.

به گزارش تارنمای فرهنگی مهرگان، گنج خانۀ مردم شناسی زرتشتیان کرمان، تنها گنج خانۀ زرتشتیان در ایران است که از دو دهه پیش برپا شده است و اسناد و اشیای ارزشمندی را در خود جای داده است. این گنج خانه، داده های سودمندی را پیش روی پژوهشگران و دوست داران تاریخ و فرهنگ ایرانی گذاشته و جای بررسی های فراوانی دارد. همچنین در کنار این گنج خانه، می توان از آدریان یا همان آتشکدۀ کرمان بازدید کرد و با آیین و فرهنگ نژادۀ زرتشتیان آشنا شد و به گفته ای می توان  با یک تیر، دو نشان را زد!

در یکی از روزهای بارانی و سرد بهمن ماه به سراغ گنج خانه و آتشکدۀ کرمان رفتیم. گرمای وجود، مهربانی و روی خوش سرپرستان (مسوولان) این مجموعه، سرمای نشسته بر تَنمان را گرما بخشید و جانی فزاینده داد و بازدیدی خاطره اَنگیز را برایمان برجای گذاشت. همچنین می توانید در این مجموعه از کتابخانه بازدید کرده و کتاب های ارزشمندی که در زمینۀ تاریخ و فرهنگ زرتشتیان است را خریداری و اَرمغان ارزنده و گرانبهایی را به یادگار با خود ببرید.

گنج خانۀ مردم شناسی زرتشتیان کرمان : هسته و اندیشۀ آغازین این گنج خانه در سال 1362 همراه با راه اندازی کتابخانۀ انجمن بُنیاد گرفت. در این سال دکتر پرویز وَخشوری، فَرنشین (رییس) گردش دوازدهم انجمن به همراه زنده یاد مهران غیبی سرپرست وقت کتابخانه، اشیای میراث فرهنگی زرتشتیان کرمان را گِردآوری و تا امروز اشیاء دیگری به آن افزوده شده است. سرانجام گنج خانۀ زرتشتیان، هم زمان با جشن تیرگان در دهم تیرماه 1384 به گونۀ رسمی از سوی مدیرکل سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی وقت کرمان گشایش یافت. ساختمان گنج خانه در دهۀ 70 با کوشش و سرمایۀ بِهدینان فرزانه هرمزیار اوشیدری و بانو مهیندخت سیاوشیان پی ریزی و در سال 1380 پایان یافت.

کهن ترین اثر این گنج خانه، یک پوشینه (جلد) کتاب دست نویس گات ها (سروده های اَشو زرتشت) با پیشینۀ بیش از 200 سال و یک دانه آتشدان دستی با تاریخ تراشیده شدۀ 1207 خورشیدی است. از بخش های ارزشمند این گنج خانه، بخش نگاره (عکس) و اسناد است که روانشاد ارباب کیخسرو شاهرخ، نگاره های انجمن ناصری زرتشتیان کرمان و رفسنجان و کسانی همانند ارباب کیخسرو و شاهرخ، میرزا برزو آمیغی و کشور بانو را گِردآورده و از ارزش ویژه ای برخوردارند. افزون بر این، انواع آتشدان، روغن سوز، پیه سوز و چراغ لاله، بخشی از این گنج خانه را به خود ویژه کرده است. پوشاک زنانه ویژۀ زرتشتیان با دیرینگی 50 تا 150 ساله که در اسناد هخامنشی و ساسانی نیز طرح آن ها دیده می شود، گویای پوشش زیبنده زنان زرتشتی است. مخنا (مقنعه)، لچک، چارقد، کت، پیراهن و شلوارهای گلدوزی شده، زیبایی ویژه ای دارند. در پایان نیاز به یادآوری است که زرتشتیان کرمان در راه اندازی واحدهای فرهنگی و درمانی نیز پیشگام بوده اند. کرمان یکی از قدیمی ترین مرکزهای زندگی زرتشتیان است و هنوز هم زرتشتیان بسیاری در کرمان زندگی می کنند.

آتشکده کرمان : بُنیاد ساختمان، خانۀ مسکونی ارباب سروشیار جهانگیر اوشیدری بوده که پس از مرگ دخترش بانو رستم فرخ در آن تغییرهای لازم انجام گرفته و آتشکده وقف زرتشتیان شده است. بخشی از هزینۀ این کار از دهشِ دینیار موبد رستم مرزبان و خدا رحم جمشید نرسی آبادی (ساکن بمبئی) تامین و کار با کوشش منوچهر دادی فَرنشین انجمن جوانان زرتشتیان کرمان انجام گرفت. این آتشکده با آتشی که از آتشکدۀ محلۀ شهر آورده اند به روز سروش (هفدهم) از ماه شهریور 1293 یزدگردی (1284 خورشیدی) روشن شد. به گفتۀ بزرگان جامعۀ زرتشتیان کرمان، این آتش یادگاری از دورۀ ساسانیان بوده و تا به امروز خاموش نشده است.

زرتشتیان روزی پنج بار نُماز (نُماک پهلوی، نَماز) می خوانند و سوی (قبله) نماز آنان نور و از جمله آتش است. زیرا آتش به خود پلیدی و ناپاکی راه نمی دهد و ناپاکی ها و پَلشتی ها را از میان می برد. از همین روی برای نگهداری آتش و آیین (مراسم) نیایش همگانی (جشن)، جایگاه هایی به نام آتشکده یا آدریان ساخته شده است. زرتشتیان در نُماز روزانۀ خود پس از ستایش اَهورامَزدا، با خود و پروردگار خود پیمان می بندند که به خشنودی اَهورامزدا و خوار کردن اَهریمن جهان را با دانش نیک هر روز تازه تر از دیروز کنند.

در سفر به کرمان و در هنگامۀ آغاز جشن جهانی نوروز، بازدید از آتشکده و گنج خانۀ مردم شناسی زرتشتیان کرمان را از دست ندهید. بی گمان تجربه و رهاورد خوبی را به همراه خواهد داشت.

 

 



ورودی موزه زرتشتیان کرمان

وسایل و اشیای تاریخی موزه در ویترین ها چشم نوازی می کند

سنگ گورهای کتیبه دار بسیار ارزشمند، آگاهی های خوبی را به ما می دهد

ناودان تاریخی دبیرستان ایرانشهر کرمان

بخش لوازم آروس (عروس) و پوشاک موبدان


آیین سدره پوشی یکی از بخش های جذاب موزه است

بخش اسناد و تابلو های عکس قدیمی، داده های ارزشمندی را در اختیار پژوهشگران قرار می دهد

مانکچی صاحب لیمجی هوشنگ هاتریا، نخستین نماینده پارسیان هندوستان در ایران

ورودی آتشکده کرمان

تالار آدریان یا همان آتشکده کرمان

جایگاه آتش وَرهرام که همیشه روشن و شادی افزا و امیدبخش است

 

 

 

 

 

 

 


 

*پژوهشگر تاریخ و فرهنگ ایران - راهنمای گردشگری - خبرنگار آزاد - کُنشگر میراث فرهنگی، گردشگری و زیست بوم - دبیر انجمن مهرگان



1395/12/19
بازدید : 2782


دیدگاه ها

كوروش دادار

درود بر امرداد درود بر جناب آريا و درود بر زرتشتيان نكاهبانلن فرهنگ ايران و درود بر كرمانيان مردمان مهربان و كوشا، همه را مى ستاييم و سپاسگزاريم. شاد باش دير زى

دیدگاه خود را بنویسید